سنجش عملکرد عناصر اقلیمی خانه‌های سنتی بافت تاریخی شیراز با رویکرد آسایش حرارتی؛ مورد پژوهی: ایوان

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای معماری، گروه معماری، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی

2 استاد گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

3 استادیار گروه معماری، واحد بوشهر، دانشگاه ازاد اسلامی

چکیده

با رجعت به گذشته و نگاهی بنیادین به زیستگاه‌ها و عناصر همخوان با طبیعت، پایداری اقلیمی را از ویژگی‌های اصلی خانه‌های سنتی می‌توان برشمرد. انسان‌ها‌ در گذشته آموخته بودند که برای عملکرد حرارتی مناسب‌ترِ فضاهای سکونتی خود راهکارهای متفاوتی را اتخاذ کنند، لذا با خلق فضاهای بینابینی در حد‌فاصل فضای باز و بسته توانستند دمای محیط پیرامونی خود را کنترل کنند. غایت اصلی ایوان‌ها همانا عملکرد‌ اقلیمی آن‌‌ها بوده ‌است که با سایه‌اندازی در کنترل دما و ایجاد آسایش حرارتی نقش مهمی ایفا کرده‌اند. از‌ مهم‌ترین اهداف این پژوهش، بررسی داده‌های اقلیمی ایوان‌ها و شناخت عملکرد حرارتی آن‌ها با توجه به تناسبات کالبدی است. سه بنای سنتی ایوان‌دار با موقعیت‌های مختلف جغرافیایی انتخاب شدند. سنجش داده‌های آب‌وهوایی با وسایلی همچون ترموپیرومتر و ترموهیگرومتر انجام و سپس توسط نرم‌افزار شبیه‌سازی Envi-met اعتبارسنجی شده‌اند و در نهایت با نرم‌افزار Bio-met شاخص آسایش حرارتی PET اندازه‌گیری شد. داده‌های آب‌وهوایی از طریق ضرایب همبستگی ارزش‌گذاری شدند. بر اساس نتایج حاصل‌شده و با وجود تمامی متغیر‌های فیزیکی مؤثر در حیاط پیرامونی ایوان‌ها نظیر مساحت، پوشش گیاهی، حوض آب، ارتفاع دیوارها و مصالح دیده شد که برای عملکرد حرارتی بهتر، نیاز به کاهش دمای متوسط تابشی در حیاط و ایوان‌ها هستیم، لذا با توجه به همبستگی بسیار قوی دمای متوسط تابشی و شاخص آسایش حرارتی در حیاط و ایوان این سه خانه دیده شد که به‌رغم اثرات محیطی مؤثر در حیاط پیرامونی، افزایش عرض ایوان‌ها، افزایش مساحت گشایش فضایی ایوان در نما و افزایش ارتفاع از سطح حیاط از یک طرف و سایه‌اندازی بیشتر در حیاط از دیگر سو از درجۀ اهمیت بالاتری برخوردارند. در نهایت شاهد بهینه‌تر شدن شاخص ‌PET و در پی آن کاهش استرس حرارتی خواهیم‌ شد. ضوابط به‌دست‌آمده در این پژوهش دریچه‌ای جدید برای بازیابی مفاهیم الگوهای کهن و کمک به حل مشکلات اقلیمی خواهند شد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار