چهارچوب گونه شناسی کارکردی معماری دست کند ایران بر پایه مدل میراث جهانی ایکوموس

فقدان گونه‌شناسی جامع کاربری‌ها در زمینه میراث دست‌کند ضرورت انجام چنین تحقیقی را آشکار می‌سازد. در این راستا با تحلیل و بررسی‌های انجام شده این نتیجه حاصل شد که دسته‌بندی‌های موجود اغلب محدود و با ابهامات و سردرگمی‌های فراوان روبرو هستند. هدف این تحقیق دستیابی به چهارچوبی برای گونه‌بندی کارکردی معماری دست‌کند در ایران است. روش تحقیق حاضر تحلیلی-مقایسه‌ای و پیمایشی است که بر اساس بررسی اسنادی و کتابخانه‌ای شامل اسناد مرتبط با میراث جهانی، دسته‌بندی‌های موجود میراث دست‌کند در ایران و جهان و همچنین مطالعات میدانی در ایران صورت گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که با توجه به گستردگی جغرافیایی و پیشینه غنی کشور، تنوع آثار دست‌کند ایران به لحاظ کارکردی تفاوت زیادی با کارکردهای آثار ساخته ندارد و می‌توان بخش عمده این کاربری‌ها را در دست‌کندها جستجو نمود. همچنین با بررسی‌های انجام شده در تقسیم‌بندی‌های موجود لزوم تنظیم دسته‌بندی که کلیات آن بر پایه چهارچوب شناخته شده بین‌المللی و نیز با انواع دست‌کند در ایران مطابقت داشته باشد محرز شد. از این روی به منظور یکپارچه‌سازی و استفاده از ادبیات مشترک جهانی، مدل دسته‌بندی میراث جهانی ایکوموس به عنوان پایه انتخاب شد. در ادامه برای پرهیز از پراکندگی و تداخل موضوعات در دسته‌بندی‌ و در عین حال همه‌شمولی آن، مواردی که کلی و در تقسیم‌بندی‌های موجود هم‌جنس نبودند و هم‌پوشانی زیادی در بین انواع مختلف ایجاد می‌کردند، از مدل حذف شده و نهایتا با تبعیت از اصطلاحات و تقسیم‌بندی انجام‌شده جهانی و نمونه‌های شناسایی شده دست‌کند در ایران چهارچوبی برای کاربری آثار دست‌کند حاصل شد.