بررسی کاربرد مفهوم «قابلیت» در حفاظت از میادین تاریخی شهری در ایران

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی، گروه مرمت بناهای تاریخی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

2 گروه آموزشی مرمت بناهای تاریخی، دانشکده معماری و شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

قابلیت ادراک شده (افردنس) یکی از مفاهیم کلیدی و پر‌کاربرد در حوزه‌ی روانشناسی محیطی است که در شناخت رابطه‌ی الگوهای رفتاری و نیازهای کاربران با محیط به کار می‌رود. همچنین بخش بسیار مهمی از فرایند حفاظت در میادین تاریخی (به عنوان گونه‌ای از فضای عمومی) سنجش ارزش‌ها بر مبنای نیازهای ذینفعان و رابطه متقابل آنها با محیط است. قابلیت محیطی در سالهای اخیر در حوزه‌ معماری و طراحی محیط مورد توجه قرار گرفته است، اما در حوزه حفاظت معماری هنوز جایگاه مشخص و روشنی ندارد. از این رو بررسی و تعیین نقش و جایگاه قابلیت‌های محیطی در فرآیند حفاظت، به خصوص در میادین تاریخی شهری به عنوان گونه‌ای از فضای عمومی شهری، می‌تواند در شناخت و درک بیشتر و کاملتر ارتباط ذی‌نفعان با فضای تاریخی شهری و در پی آن تصمیم‌های حفاظتی تاثیر‌گذار باشد.

هدف این پژوهشِ کاربردی، تبیین و بررسی نقش قابلیت در فرآیند حفاظت میادین تاریخی شهری است. در پژوهش حاضر نخست در رویکردی تحلیلی- استنتاجی، و با روش توصیفی، آرا و نظرات معتبر با محوریت مفهوم قابلیت محیط بررسی شده است. سپس در یک فرآیند استدلال منطقی، جایگاه این مفهوم در فرآیند حفاظت میادین تاریخی شهری تعیین و تبیین شده است.

نتایج نشان می‌دهد که قابلیت محیطی می‌تواند در ارتباط با نیازهای کاربران میدان از یک‌سو و ویژگی‌های میدان از سوی دیگر، نقش مهمی در تبیین ارزش‌های محیط و در پی آن تصمیم‌گیری‌های حفاظتی داشته باشد. این نتیجه می‌تواند شروعی برای پژوهش‌های بیشتر در حوزه نقد مداخلات حفاظتی در میراث معماری باشد.
مطالعات معماری ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 06 آذر 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار