طبیعت منبع عظیم الگوبرداری همساز و متناسب با محیط بوده و انسان با نگرش بیونیک و با الهام از این الگوها می‌تواند به خلق فضاها و عناصر متناسب با محیط بپردازد و شرایط زندگی خود را اعتلا و ارتقا بخشد. در این میان، مقایسۀ تطبیقی الگوهای مصنوع و طبیعی، انسان را در فهم بیشتر این موضوع کمک می‌کند. به همین سبب این پژوهش به مقایسۀ تطبیقی دو الگوی طبیعی و انسان‌ساز پرداخته و دو مجموعۀ لانۀ موریانه و مجموعۀ زیرزمینی اویی را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. در این پژوهش ابتدا از طریق مطالعات میدانی و برداشت‌ها و پیمایش‌های محلی، مجموعۀ زیرزمینی اویی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و شناسایی شده است؛ سپس از طریق روش اسنادی در حوزۀ شناختِ موریانه و لانۀ آن مطالعات کتابخانه‌ای صورت گرفته و اصول و معیارهای قابل قیاس برای دو نمونه با بررسی منابع مختلف در پیشینۀ موضوع، در سه حوزۀ فرم و ساختار، راهکارهای اقلیمی و تکنیک‌های امنیتی دسته‌بندی شده و این دو مجموعه با روش استدلال منطقی، آنالیز، تجزیه و تحلیل شده‌اند. در نهایت با بررسی و تحلیل معیارها و اصول‌ها برای هر مجموعه و مقایسۀ تطبیقی آن‌ها می‌توان گفت مجموعۀ اویی و الگوی طبیعی لانۀ موریانه‌ها در حوزه‌های مختلف شباهت زیادی داشته و در ایجاد مجموعه‌ها و دست‌کندهای مصنوع و طبیعی، تکنیک‌ها و راهکارهای مشترکی وجود دارد و الگوبرداری از طبیعت در طول تاریخ بشر، چه در زندگی امروزین و در قالب معماری بیونیک و چه در بحث تقلید از طبیعت در گذشته، در روح و جان بشر بوده است.
)