شاخص‌های به‌کارگیری ظرفیت میراث‌فرهنگی برای توسعۀ پایدار اقتصاد محلی

نوع مقاله : علمی مروری

نویسندگان

1 پژوهشگر دورۀ دکتری، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

2 استاد، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

3 دانشیار، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

چکیده

اقتصاد فرهنگ، میراث را به‌عنوان شکلی از سرمایه می‌بیند که قابلیت ایجاد چرخۀ اقتصادی و تولید درآمد دارد. این رویکرد قالب جدیدی است که موضوع میراث‌فرهنگی را در جایگاهی مهم از ملاحظات و تفکر سرمایه‌گذاری قرار می‌دهد؛ اگرچه در کشور ما این موضوع مورد غفلت واقع شده و پیامد آن بار روزافزون حفاظت از میراث برای دولت و انفعال جامعۀ محلی در برابر آثار تاریخی بوده ‌است. بر این اساس، هدف این مقاله ارائۀ شاخص‌هایی است که بتواند ظرفیت توسعه‌ای میراث‌فرهنگی در اقتصاد محلی را نشان دهد. در این راستا با رویکرد تفسیری و تکنیک تحلیل محتوای کیفی، پنج شاخص باززنده‌سازی شهری، فرصت‌های سرمایه‌گذاری، صنایع خلاق و فرهنگی، گردشگری و ایجاد اشتغال معرفی شده‌اند. این شاخص‌ها بر مبنای مطالعۀ متون و اسناد بین‌المللی و نظریات مطرح در این حوزه، به مؤلفه‌های خردتری تقسیم می‌شوند که راهکارهای تأثیرگذاری میراث برای توسعۀ اقتصادی پایدار را به دست می‌دهند. شاخص‌های معرفی‌شده در مواجهه با هر اثر میراثی و محدودۀ پیرامونی‌اش بر مبنای توجه به اصول بنیادین حفاظت، مناسب‌سازی شده و مورد بازنگری قرار خواهد گرفت. پژوهش حاضر نشان می‌دهد ادغام حساس میراث‌فرهنگی در راهبردها و اقدامات توسعه‌ای، راهی مناسب برای استفادۀ متنوع و عاقلانه از میراث است. بر این اساس حفاظت از میراث‌فرهنگی، دیگر یک اقدام نخبه‌گرا تلقی نمی‌شود بلکه به‌عنوان یک شریک پیشرو و نیروی محرکۀ توسعه به حساب می‌آید. به‌کارگیری این شاخص‌ها برای سیاست‌گزاران و ذی‌نفعان میراث‌فرهنگی مفید خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


 تراسبی، دیوید. 1382. اقتصاد و فرهنگ. ترجمۀ فرهاد کاظمی. چ۶. تهران: نشر نی.
 Alexandrakis, G., C. Manasakis, and N. A. Kampanis. 2019. Economic and societal impacts on cultural heritage sites, resulting from natural effects and climate change. Heritage 2 (1): 279-305.
 Bedate, A., L. C. Herrero, and J. Á. Sanz, 2004. Economic valuation of the cultural heritage: application to four case studies in Spain. Journal of cultural heritage 5 (1): 101-111.
 Bertacchini, E., and G. Segre. 2016. Introduction: Culture, sustainable development and social quality: A paradigm shift in the economic analysis of cultural production and heritage conservation. City, Culture and Society 7 (2): 69-70.
 Bortolotti, B., and G. Segre. 2017. The cultural arbitrage: new frontiers in heritage and tourism management.
- Bowitz, E., and K. Ibenholt. 2009. Economic impacts of cultural heritage–Research and perspectives. Journal of cultural heritage 10 (1): 1-8.
 Calderwood, L. U., and M. Soshkin. 2019. The travel and tourism competitiveness report 2019: World Economic Forum.
 Capello, R., S. Cerisola, and G. Perucca. 2020. Cultural heritage, creativity, and local development: A scientific research program. In Regeneration of the built environment from a circular economy perspective (pp. 11-19). Springer, Cham.
 Casella, E. C., and J. Symonds. 2005. Industrial Archaeology. Springer Science+ Business Media, Incorporated.
 Cernea, M. M. 2001. Cultural heritage and development: a framework for action in the Middle East and North Africa. The World Bank.
 Chauhan, E. 2017. Social and Economic Impact of Heritage Conservation in Delhi: Case studies of Shahjahanabad and Nizamudinn Basti (Doctoral dissertation, National Law School of India University).
 Charter, K. 2000. Principles for conservation and restoration of built heritage. Marsilio, Venice.
 Council of Europe. 1977. European charter of the architectural heritage. Council of Europe.
 COUNCIL, O. E. 2000. European Landscape Convention: Florence, 20.Dans, E. P., and González, P. A. 2018. The Altamira controversy: Assessing the economic impact of a world heritage site for planning and tourism management. Journal of Cultural Heritage 30: 180-189.
 Dalmas, L., V. Geronimi, J. F. Noël, and J. T. K. Sang. 2015. Economic evaluation of urban heritage: An inclusive approach under a sustainability perspective. Journal of Cultural Heritage 16 (5): 681-687.
 Declaration, H. The Florence Declaration on Heritage and Landscape as Human Values (2014).
 Domnina, S.V. 2019. Cultural heritage management as institutional factor in the development of regional economy, International Scientific Conference "Global Challenges and Prospects of the Modern Economic Development.
 Echter, C. P. 2015. The cultural heritage counts for Europe project and historic cities. Journal Sustainable Development, Culture, Traditions, 1a: 49-65.
 Evans, G. 2001. World Heritage and the World Bank: Culture and Sustainable Development? Tourism Recreation Research 26 (1): 81-84.
 Erbach, Jerry. 1997. Preservation and Livability in Fez, Morocco. The Urban Age 4 (4): 10-11.
 Greffe, X. 2004. Is heritage an asset or a liability? Journal of cultural heritage5(3): 301-309.
 --------. 1998. The economic value of heritage. Colloquio di Ahmedabad. National Trust of India.
 Hampton, M. P. 2005. Heritage, local communities and economic development. Annals of tourism Research 32 (3): 735-759.
 Hribar, M. Š., D. Bole, and P. Pipan. 2015. Sustainable heritage management: social, economic and other potentials of culture in local development. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 188: 103-110.
 ICOMOS Canada. 1983. Appleton Charter for the Protection and Enhancement of the Built Environment. Online.
 ICOMOS, G. A. 2011. The Paris Declaration. On Heritage as a Driver of Development.
 ICOMOS, R. 1967. The Norms of Quito.
 Jang, H., and Mennis, J. 2021. The Role of Local Communities and Well-Being in UNESCO World Heritage Site Conservation: An Analysis of the Operational Guidelines, 1994–2019. Sustainability 13 (13): 7144.
 Jagodzińska, K., Sanetra-Szeliga, J., Purchla, J., Van Balen, K., Thys, C., Vandesande, A., and Van der Auwera, S. 2015. Cultural Heritage Counts for Europe: full report.
 Jones, A. 1998. Issues in waterfront regeneration: more sobering thoughts-A UK perspective. Planning Practice & Research 13 (4): 433-442.
 Jokilehto, J. 1998. The context of the Venice Charter (1964). Conservation and management of archaeological sites 2 (4): 229-233.
 Keser, H. Y. 2016. Culture Economy for Economic Development: Assesments on Cultural Heritage in Turkey. Eur. Sci. J, 12 (28): 38-50.
 Klamer, A., and D. Throsby. 2000. Paying for the past: The economics of cultural heritage.
 Krishna, A. 2012. The Business of Heritage. Journal of the Development and Research Organisation for Nature, Arts and Heritage Vol IX Issue 2: 13-21.
 Labadi, S. 2017. UNESCO, world heritage, and sustainable development: International discourses and local impacts. In Collision or collaboration (pp. 45-60). Springer, Cham.
 Long, B. 2014. International Cultural Tourism Charter Managing Tourism at Places of Heritage Significance (1999). Encyclopedia of Global Archaeology, 3975-3979.
 Mergos, G., and N. Patsavos. 2017. Cultural heritage as economic value: economic benefits, social opportunities and challenges of cultural heritage for sustainable development. Report of the InHERIT European Research Project.
 Murzyn-Kupisz, M. 2013. The socio-economic impact of built heritage projects conducted by private investors. Journal of Cultural heritage 14 (2): 156-162.
 Monuments Commission. Charter for the preservation of Quebec's heritage (declaration of Deschambault) 1982.
 Noonan, D. S., and I. Rizzo. 2017. Economics of cultural tourism: issues and perspectives.
 Patin, V. 2010. The economy of cultural heritage, tourism and conservation. International Preservation News, (52): 6.
  Odermatt, P., Ly, S., Simmala, C., Angerth, T., Phongsamouth, V., Mac, T. L., … and Chiu, M. J. (2007). Declaration of San Antonio, Texas. Neuroepidemiology, 28(3), 191-192.
 Purdy, E. 2013. An Economic Impact Assessment of UNESCO World Heritage Designation in Eastern Canada (Doctoral dissertation, Acadia University).
 Rodwell, D. 2014. Negative impacts of World heritage branding: Liverpool-an unfolding tragedy? Between dream and reality: debating the impact of World heritage listing, p-19.
 Rypkema, D. D. 2008. Heritage conservation and the local economy. Global Urban Development Magazine 4 (1).
 -----------. 2006. Economics, sustainability, and historic preservation. In Forum journal 20 (2): 27. NATIONAL TRUST FOR HISTORIC PRESERVATION.
 Rypkema, D. 1999. Culture, historic preservation and economic development in the 21st century. In leadership conference on conservation and development, Yunnan Province, China.
 SITES, O. C. H. 2008. The ICOMOS charter for the interpretation and presentation of cultural heritage sites. International Journal of Cultural Property, 15: 377-383.
 Throsby, D. 2016. Investment in urban heritage conservation in developing countries: Concepts, methods and data. City, Culture and Society 7 (2): 81-86.
 Van der Auwera, S., and A. Schramme. 2014. Cultural heritage policies as a tool for development: discourse or harmony? ENCATC Journal of Cultural and Policy, 4(1), 4-8.Vertinsky, P. 2009. Mind the gap (or mending it): Qualitative research and interdisciplinary in kinesiology. Quest 61 (1): 39-51.
 Zagato, L. 2015. The notion of “Heritage Community” in the Council of Europe’s Faro Convention. Its impact on the European legal framework. Markus Tauschek (eds.) Between Imagined Communities and Communities of Practice, 141.
 URL2 http://orcp.hustoj.com/2015/12/29/cultural-tourism-1976/
 URL5https://www.icomos.org/images/DOCUMENTS/Charters/GA2017_Delhi-Declaration_20180117_EN.pdf
 URL6http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/BSP/pdf/MOUUNESCOWorldBank2017.pdf
 URL7 https://whc.unesco.org/en/guidelines/