تنوع و سختی وضعیت اقلیمی در مناطق مختلف ایران، لزوم شناخت و استفاده از راهکار‌های معماری بومی را که با کمترین مصرف انرژی پاسخ‌گوی نیاز به آسایش حرارتی هستند، روشن می‌سازد. بر این اساس، مطالعۀ شگرد‌های به‌کاررفته در معماری بومی می‌‌تواند راهگشای طراحی معاصر باشد. پژوهش حاضر با استفاده از اندازه‌گیری‌های میدانی، در پی شناخت رفتار حرارتی سکونتگاه زیرزمینی (شوادان)، که به‌صورت گسترده در معماری بومی دزفول و شوشتر خوزستان استفاده شده، و تحلیل شرایط آسایش حرارتی در این فضای زیرزمینی می‌باشد. با استفاده از تحلیل نمودار و متغیر‌های دما، رطوبت نسبی، سرعت جابه‌جایی هوا و میانگین دمای تابشی رفتار حرارتی شوادان خانۀ سوزنگر دزفول بررسی خواهند شد. همچنین تحلیل CFD شوادان مورد مطالعه با استفاده از نرم‌افزار دیزاین بیلدر، براساس داده‌‌های شرایط مرزی به‌دست‌آمده از اندازه‌گیری‌های میدانی انجام شده است. نتایج بیانگر وجود شرایط آسایش حرارتی در فصول مختلف در این فضا و ثبات میانگین دمای تابشی که تحت تأثیر ظرفیت حرارتی جداره‌‌ها به‌خصوص در فصل گرم تابستان است. همچنین سرعت جابه‌جایی هوا بسیار اندک و نزدیک صفر است که رطوبت را از در ورودی شوادان خارج می‌کند.
)