طراحی پیاده‌راه و تأثیر آن بر کیفیت زندگی در بافت تاریخی شهرها، مطالعه موردی پیاده‌راه تربیت تبریز

کیفیت زندگی به‌عنوان مفهومی پیچیده در ارتباط با علوم مختلف، بسته به حوزۀ علمی مورد بحث، معانی متعددی دارد. امروزه کاربرد پیاده‌راه‌ها به‌ویژه در حفاظت از بافت‎‌های کهن شهری، جایگاه خود را در مباحث شهرسازی یافته و به‌عنوان ابزاری مفید در جهت حفظ فضاهای بافت شهری کهن و آشتی آن با فضاهای مدرن شهری و ساکنان آن استفاده می‌شود. فضایی که فرد در آن آزادانه بدون خطر تصادف با وسایل نقلیه حرکت می‌کند، مخصوص پیادگان است و برای ایجاد پیاده‌روی آسان، ضمن حفظ بافت تاریخی شهری خلق شده‌اند. توجه به عابران پیاده به‌عنوان عامل حیات‌بخش فضاهای شهری در طراحی این فضاها و مانعی بر متروک شدنشان ویژگی مشترک پیاده‌راه‌ها است. نمونۀ‌ موردی مقاله، پیاده‌راه تربیت تبریز است که با روش توصیفی‌موردی تحت بررسی قرار گرفته است. ابتدا با استفاده از روش‌‌های کتابخانه‌ای اطلاعات جمع‌آوری شده، سپس از طریق روش میدانی، با مصاحبه و پرسشنامه، نظر عابران پرسیده شده ‌است. در مرحلۀ میدانی، جامعۀ آماری با استفاده از نرم‌افزار G Power با احتمال عدم برگشت‌پذیری برآورد شده است. شاخص‌های کیفیت زندگی مورد بررسی پرسشنامه شامل دیدگاه نظریه‌پردازان شهرسازی است که در مرحلۀ کتابخانه‌ای بررسی شده و در دسته‌بندی‌های جزئی عناصری چون سرزندگی شهری، حفط هویت شهری، حفظ امنیت و... را در بر می‌گیرد. در نتایج، شاخص‌ها در دو دستۀ کیفیت کالبدی و اجتماعی جمع‌بندی شدند که نشانگر بهبود کیفیت زندگی اجتماعی در تربیت پس از اجرای این فناوری نوین است. نتایج حاصل از کیفیت‌های کالبدی هرچند نشان‌‌دهندۀ اثرات سازنده بر کیفیت زندگی از نظر کالبدی پس از کاربرد پیاده‌راه است، ضعف‌هایی نیز در برخی از شاخص‌ها دیده می‌شود. در پایان با توجه به کیفیت زندگی حاصل‌شده در این نمونه، راه‌حل‌هایی در بستر کیفیت‌های کالبدی برای این پیاده‌راه پیشنهاد شده است تا با افزایش کیفیت زندگی در این بافت، ضمن حفظ ماندگاری حیات بافت، بتوان آن را به‌عنوان الگویی زنده در بافت‌های مشابه مطرح ساخت.