عوامل مؤثر بر سرزندگی در فضاهای جمعی مجموعه‌های مسکونی میان‌مرتبه، منطقه 22 تهران

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای معماری، گروه معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران، ایران

2 دانشیار، گروه معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر، کاهش سرزندگی فضاهای جمعی در مجتمع‌های مسکونی، به‌ویژه در کلان‌شهرهایی مانند تهران، به یکی از دغدغه‌های مهم طراحان شهری تبدیل شده است. افت کیفیت این فضاها ناشی از ضعف طراحی کالبدی، فقدان زمینه مناسب برای تعاملات اجتماعی و بی‌توجهی به مؤلفه‌های رفتاری و معنایی است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و مدل‌سازی ساختاری روابط میان مؤلفه‌های کالبدی، حرکتی-رفتاری و ادراکی-معنایی با میزان سرزندگی در فضاهای جمعی مجتمع‌های مسکونی میان‌مرتبه در منطقه ۲۲ تهران انجام شده است. این پژوهش با رویکرد ترکیبی و طرح اکتشافی متوالی صورت گرفته است. در بخش کیفی از تحلیل محتوای متون و مصاحبه‌ها، و در بخش کمی از پرسشنامه ساختاریافته استفاده شد. متغیرهای کالبدی شامل فرم، عملکرد، ایده، فناوری و یکپارچگی به‌عنوان متغیرهای مستقل، متغیرهای حرکتی-رفتاری شامل مطلوبیت، آسایش، حضورپذیری و قلمروگرایی به‌عنوان متغیرهای میانجی، و متغیرهای ادراکی-معنایی شامل پویایی، دلبستگی، رضایت، پاسخ‌دهی و آرامش به‌عنوان متغیرهای وابسته در نظر گرفته شدند. نمونه آماری شامل ۲۵۵ نفر از ساکنان مجتمع‌های منتخب و نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی بوده است. روایی و پایایی ابزار با آزمون‌های KMO و آلفای کرونباخ تأیید شد. تحلیل مسیر با نرم‌افزارهای SPSS و AMOS نشان داد سه رابطه کلیدی در مدل ساختاری وجود دارد که بیانگر تأثیر مستقیم و غیرمستقیم مؤلفه‌های کالبدی و رفتاری بر سرزندگی ساکنان است. فرم، به‌عنوان مؤثرترین عامل کالبدی، و پویایی، به‌عنوان مهم‌ترین مؤلفه معنایی، در ارتقاء سرزندگی نقش بسزایی دارند.

کلیدواژه‌ها

مطالعات معماری ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 03 مرداد 1404

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار