مبانی حفاظت از سکونت‌گاه‌های مرتبط با باغ‌های تاریخی در بیرجند

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

2 استادیار گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران ، ایران

3 استادیار گروه شهرسازی، دانشکدۀ فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

4 دانشیار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری

چکیده

در ناحیۀ بیرجند، حضور تعداد زیادی سکونت‌گاه روستایی در نزدیکی باغ‌های تاریخی این امکان را به وجود می‌آورد که رابطۀ میان این سکونت‌گاه‌ها با باغ‌ها مورد مطالعه قرار گیرند. از آنجایی که این سکونت‌گاه‌های مستقر در ناحیۀ بیرجند به همراه باغ‌های تاریخی و سایر اجزاء و عناصر تشکیل یک کل دارای انسجام و ارتباط را می‌داده‌اند، بنابراین، حفاظت از این سکونتگاه‌ها که بسیاری از آن‌ها در معرض خطر نابودی هستند، ضروری به نظر می‌رسد. با توجه به دشواری حفاظت از این سکونت‌گاه‌ها به دلیل مشکلات چندوجهی و در مواردی غیرقابل بازگشت، در این مقاله چهار سند بین‌المللی که تا حدودی می‌توانند برای این محدوده‌های زیستی قابل اتکاء و ارجاع باشند، به عنوان مبنای اولیۀ حفاظت مد نظر قرار گرفتند. از سوی دیگر، با استناد به منابع تاریخی، مشاهدات میدانی و تحلیل روایت‌های تاریخی ساکنان این سکونت‌گاه‌ها که دارای تجربۀ زیسته از دهه‌های چهل و پنجاه خورشیدی بودند، برخی مواردی که در امر حفاظت از این سکونتگاه‌ها ضروری به نظر می‌رسید، مورد پردازش قرار گرفتند. بنابراین، روش تحقیق در این مقاله تلفیقی از تفسیر، مشاهده و تحلیل روایت می‌باشد. به لحاظ نوع و شدت آسیب‌های وارده این سکونت‌گاه‌ها در چهار دسته قرار می‌گیرند. آسیب‌هایی که به کلاته‌ها وارد شده به دلیل آن‌که این سکونت‌گاه‌ها ماهیتاً حیاتشان را از باغ تاریخی وام گرفته و به حاکم وابسته بوده‌اند، به حدی است که برای آن‌ها رویکرد حفاظت حیات‌بخش پیشنهاد شده است. از سوی دیگر، در سکونت‌گاه‌های روستایی‌ای که پیش از شکل‌گیری باغ‌های تاریخی وجود داشتند، اقدامات حفاظتی از نوع توانمندسازی پیشنهاد شده است.
مطالعات معماری ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 02 اردیبهشت 1404

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار