نقش محرمیت و اشراف بر شکل گیری ساختار فضایی معماری خانه‌های سنتی روستای هجیج

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معماری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

2 استادیار گروه معماری، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.

3 استادیار گروه معماری، دانشکده معماری، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

4 استادیار گروه معماری، دانشکده معماری، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر در بستر مطالعات کتابخانه‌ای و برداشت‌های میدانی و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی شکل گرفته است. شناخت و حفظ شیوه‌ها و رویکردهای مفید ساخت بنا و بررسی عوامل محرمیت یا اشراف در معماری خانه‌های بومی این روستا، از ضروریات نگارش این پژوهش است، تا نتایج آن بتواند در طراحی و ساخت بناهای جدید روستا به عنوان گزینه‌ای تأثیرگذار مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین پژوهش حاضر در صدد پاسخ به نقش بازشوها در برقراری ارتباط بصری بین فضای بیرونی و داخلی خانه‌ها و حفظ محرمیت در این منازل است.

نتایج تحقیق بیان داشته که پنجره‌های عموما در ضلع‌ها جنوبی و با فرم‌های باریک و کشیده و دست‌اندازی تا حدود یک متر هیچ‌گاه باعث نگشته از بیرون به داخل بنا تسلط بصری وجود داشته باشد و برعکس از قسمت داخل بنا بر روی بام و فضای اطراف روستا دید وجود دارد. از سوی دیگر استفاده از بام خانه‌ها به عنوان حیاط و اشرافیت ساکنین بر روی بام خانه‌های مجاور و همچنین فرم پلکانی روستا، چیدمان فضای داخلی بنا، ارتفاع دست‌انداز زیر پنجره‌ها و فرم پنجره‌ها سبب شده تا ضمن برونگرایی، درونگرایی نیز از ویژگی‌های خانه‌ها این روستا به شمار آید.