سازگاری رفتاری ساکنان خانه‌های ویلایی و آپارتمانی شهر رشت در فصل تابستان

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی

2 استاد، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

3 استاد، گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

رفتار ساکنان یکی از عوامل اصلی تأثیرگذار بر مصرف انرژی و طراحی ساختمان‌هاست. با توجه به اینکه افراد بیشتر وقت خود را داخل خانه سپری می‌کنند، داشتن شناخت کافی از رفتارهای سازگارانه و چگونگی تعامل افراد با سیستم‌های ساختمان در راستای بهبود آسایش حرارتی ساکنان و کاهش مصرف انرژی، امری مهم و ضروری تلقی می‌شود. ازاین‌رو بررسی رفتارهای سازگارانۀ افراد در مقابل عدم آسایش حرارتی در خانه‌های ویلایی و آپارتمانی شهر رشت، هدف این پژوهش است. بر اساس مطالعۀ میدانی و از طریق پرسشنامه،‌ اطلاعات مورد نیاز خانه‌ها در طی تابستان 1400 تهیه و از مدل رگرسیونی دومتغیره و چندمتغیره برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که 48 و 57 درصد ساکنان خانه‌های ویلایی و آپارتمانی دارای احساس حرارتی خنثی بوده و بر اساس استاندارد اشری (1±)، آسایش حرارتی به‌ترتیب برابر با 84 و 80 درصد به دست آمد. همچنین محدودۀ آسایش حرارتی ساکنان نسبت به استانداردها بالاتر است. از ‌‌‌جمله راهکارهای غیرفعال ساکنان برای دستیابی به آسایش حرارتی نیز کم کردن لباس، نوشیدن مایعات خنک، باز کردن پنجره‌ها و تغییر مکان در مقایسه با راهکارهای فعال برای مقابله با عدم آسایش حرارتی تعیین شد. تأثیرگذارترین متغیرها در معادلۀ رگرسیونی چندگانه نیز دمای داخلی، سرعت جریان هوای بیرونی، تعداد فضای داخلی و ترجیح حرارتی در خانه‌های ویلایی و مساحت ساختمان و ترجیح حرارتی در خانه‌های آپارتمانی برای رضایت حرارتی ساکنان به دست آمد. در نتیجه قرار‌گیری محدودۀ آسایش حرارتی در دمای بالاتر از استانداردها به ما کمک می‌کند تا با شناخت کافی از رفتارهای واکنشی، غیرواکنشی و عادات فصلی ساکنان و به‌کارگیری آن‌ها در طراحی ساختمان‌ها، آسایش حرارتی حاصل شده و از هدررفت انرژی و مصرف بی‌رویۀ آن جلوگیری شود.

کلیدواژه‌ها


  • توکلی، الهه، زهراسادات زمردیان، محمد تحصیل‌دوست، و محمدرضا حافظی. 1398. ارزیابی نحوۀ رفتار بر مقدار مصرف انرژی؛ نمونه موردی: مجموعه مسکونی شهید پاکدل در شهر اصفهان. نشریه انرژی ایران 22 (3): 7ـ29.
  • زارع مهذبیه، آیدا، شاهین حیدری، و آزاده شاهچراغی. 1395. بررسی کیفیت محیطی فضاهای داخلی با تأکید بر آسایش حرارتی در خانه‌های سنتی؛ نمونه‌های موردی: دو خانۀ قجری در شیراز. مطالعات معماری ایران 5 (9): 85ـ100.
  • زارع ‌مهذبیه، آیدا، شاهین حیدری، و آزاده شاهچراغی. 1398. بررسی کیفیت محیطی داخلی خانه‌های قاجاری شیراز با تأکید بر آسایش حرارتی و نور روز؛ نمونۀ موردی: خانۀ نعمتی. معماری اقلیم گرم و خشک 7 (10): 269ـ291. Doi: 10.29252/ahdc.2020.12108.1261
  • سرگزی، محمدعلی، منصوره طاهباز، و اکبرحاج ابراهیم زرگر. 1399. رفتارهای سازگارانه و آسایش حرارتیِ تابستانه در فضاهای داخلیِ معماری بومی منطقۀ سیستان. معماری اقلیم گرم و خشک 8 (12): 169ـ196. Doi: 10.29252/ahdc.2021.15847.1489
  • عبداله‌زاده، سیده مهسا، شاهین حیدری، و علیرضا عینی‌فر. 1400. بررسی سازگاری حرارتی در آپارتمان‌های اقلیم گرم و خشک: مطالعۀ آسایش و رفتار حرارتی در آپارتمان‌های شیراز. فصلنامه علمی‌پژوهشی نقش جهان 11 (3): 33ـ48.
  • عیالی، حامد، هادی کشمیری، و خسرو موحد. 1398. بررسی سازگاری رفتار حرارتی ساکنان آپارتمان در راستای دستیابی به آسایش حرارتی در ماه‌های گرم؛ مطالعۀ موردی: شهر شیراز. معماری و شهرسازی پایدار 7 (1): 1ـ12. Doi: 10.22061/jsaud.2019.3652.1158
  • مجیدی، فاطمه‌السادات، شاهین حیدری، محمود قلعه‌نویی، و مریم قاسمی سیچانی. 1398الف. ارزیابی و تحلیل وضعیت آسایش حرارتی فضای باز محلات مسکونی با استفاده از شاخصه‌های حرارتی (نمونه موردی: محلات منتخب شهر اصفهان). معماری و شهرسازی ایران، 10 (2): 113 تا 126. Doi:10.30475/isau.2020.103467
  • مجیدی، فاطمه‌السادات، شاهین حیدری. محمود قلعه‌نویی، و مریم قاسمی سیچانی. 1398ب. ارزیابی و مقایسۀ آسایش حرارتی در محلات مسکونی شهر اصفهان؛ مطالعۀ موردی: محلات علی‌قلی‌آقا و دشتستان. مطالعات معماری ایران 8 (15): 47ـ64. Doi: 10.22052/1.15.47
  • مجیدی، فاطمه‌السادات، شاهین حیدری، محمود قلعه‌نویی، و مریم قاسمی سیچانی. 1397. تفاوت فصلی حدود آسایش حرارتی در محلات قدیم و جدید شهر اصفهان؛ مطالعۀ موردی: محلات جلفا و مرداویج. نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی 23 (2): 31ـ42. Doi: 10.22059/jfaup.2018.255768.672006.
  • مرتضوی علوی، هدا، شاهین حیدری، و نیلوفر نیکقدم. 1400. ارزیابی میزان آسایش حرارتی کاربران در اقلیم گرم و مرطوب؛ مطالعۀ موردی: مسکن بومی جزیرۀ کیش. فصلنامه مسکن و محیط روستا 40 (174): 29ـ44. URL: http://jhre.ir/article-1-2131-fa.html
  • مرتهب، رامتین، و شاهین حیدری. 1394. ارائۀ الگوی صرفه‌جویی در مصرف انرژی با استفاده از معادلۀ آسایش حرارتی در مجموعه‌های مسکونی اصفهان. کنفرانس بین‌المللی معماری، شهرسازی، عمران، هنر و محیط زیست؛ افق‌های آینده (ICAUCAE01)، تهران.
  • هاشمی رفسنجانی، لیلی‌السادات، و شاهین حیدری. 1397. ارزیابی آسایش حرارتی تطبیقی در خانه‌های مسکونی اقلیم گرم و خشک؛ مطالعۀ موردی: استان کرمان. معماری اقلیم گرم و خشک 6 (7): 43ـ65. Doi: 10.29252/ahdc.2018.1422