پی‌جویی معماری کریم طاهرزاده بهزاد در تاریخ و کالبد دبیرستانی در شهر قزوین

نویسندگان

1 کارشناس‌ارشد معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران

2 کارشناس‌ارشد مطالعات معماری ایران، مؤسسۀ آموزش عالی علامه دهخدا (قزوین)

چکیده

اسناد تاریخی نشان می‌دهد در دهۀ اول قرن چهاردهم هجری شمسی، کریم طاهرزاده بهزاد از معماران نامدار و پرکار نسل اول دورۀ معماری معاصر، دو مدرسه در شهر قزوین طراحی کرده که یکی از آن‌ها، دبیرستان پسرانه بود. سیر تاریخی پیدایش بنای این دبیرستان، سبب شکل‌گیری این فرض شد که احتمال دارد بنای یادشده همان ساختمان «دبیرستان محمدرضاشاه پهلوی» باشد که امروزه قسمتی از آن در خیابان هلال احمر قزوین باقی ‌مانده است؛ بنابراین تلاش شد با مطالعۀ مستندات تاریخی و تطبیق الگوی طراحی مدارس طاهرزاده بهزاد با کیفیت کالبدی ساختمان یادشده، درستی یا نادرستی فرض تحقیق ارزیابی شود. هدف از پژوهش حاضر، شناخت دبیرستان مورد نظر به‌مثابۀ یکی از آثار معماری معاصر قزوین و بررسی احتمال طراحیِ آن به دست کریم طاهرزادۀ بهزاد است. برای نیل به این هدف، در فرایند پژوهشی تاریخی با رویکردی توصیفی‌تفسیری، رهیافتی تاریخ‌نگارانه و معمارانه و بر بنیان پارادایم تفسیرگرایی برای تاریخ‌نگاری تطبیقیِ ساختمان دبیرستان تلاش ‌شد. روش گردآوری شواهد نیز میدانی و آرشیوکتابخانه‌ای است. نتایج این پژوهش که در دو بخشِ اصلیِ معرفی و شناخت دبیرستان، و بررسی انتساب طرح بر مبنای اخبار و معماری تدوین شده است، نشان می‌دهد اگرچه تحولات کالبدی پی‌درپی سبب مخدوش شدن اصالت بنا شده و به نظر می‌رسد بنای ساخته‌شده با طرح اولیۀ آن تفاوت‌هایی دارد، میان مدارس طراحی‌شده به دست طاهرزاده بهزاد در قزوین و ساختمانِ موضوع این پژوهش، پیوند زمانی دیده می‌شود؛ به‌علاوه، رابطۀ معناداری میان الگوی طراحی مدارس طاهرزاده بهزاد و کالبد دبیرستان یادشده وجود دارد؛ بر این اساس، احتمال ایفای نقش طاهرزاده بهزاد در طراحی دبیرستان قوّت می‌یابد.

کلیدواژه‌ها