روایتِ خانه: روشی برای فهم و بازنمایی مطلوبیتِ تجربۀ زیسته در خانه

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

تحقیق دربارۀ مطلوبیتِ تجربۀ زندگی در خانه، موضوعی است که به روشی منطبق با ویژگی‌های خاصِ فهم و بازنمایی این تجربه نیاز دارد. کیفیتِ تجربۀ زیسته در حضور هم‌زمان ساکنِ خانه و کالبد آن آشکار می‌شود و روشی که برای تحقیق دربارۀ آن انتخاب می‌شود هم باید به این یکپارچگی فاعلِ شناسایی و موضوعِ شناسایی ملتزم باشد تا بتواند کیفیتِ منحصر و زندۀ تجربه را عمیقاً دریابد و آن را به دیگری منتقل کند. این یکپارچگی در وجوه مختلفی از تجربۀ زیسته در خانه قابل شناسایی است؛ این نوشتار با رجوع به آرای پدیدارشناسان معماری آن وجوه را معرفی می‌کند تا روشی مناسب برای فهم و بازنماییِ کیفیتِ تجربۀ زیسته در خانه بیابد. ویژگی‌هایی چون پیوستگی زمانِ درونی و بیرونی در تجربۀ زیسته، ملموس و مخیل بودنِ آن باعث می‌شوند که فهمِ روایی به‌عنوان بستری مناسب برای تحقیق دربارۀ تجربۀ زیستۀ مطلوب در خانه معرفی گردد و حفظ کیفیتِ زندۀ آن به این ترتیب ممکن باشد. سپس با توجه به وجوه اساسی تجربۀ زیسته و کیفیتِ خاصِ هر تجربۀ مکانی، روند تحقیق دربارۀ مطلوبیتِ تجربۀ زیسته در خانه و نکات قابل توجه در آن، از ابتدای جمع‌آوری اطلاعات تا ارائۀ نهایی روشن‌ می‌گردد و دو شکل از روایت که متمرکز بر اثر مکان در تجربۀ زیستۀ مطلوب در خانه هستند، برای بازنمایی مطلوبیتِ تجربۀ زیسته در خانه با عنوان «روایتِ خانه» معرفی می‌شوند. یکی روایتِ خانه به بیانِ ساکنان و دیگری روایتِ خانه به بیانِ محقق که هریک قابلیت‌ها و محدودیت‌هایی خاص خود دارند. در انتها و به‌عنوان مورد پژوهی، استفاده از این روش در تحقیقی نمونه بر خانه‌های برهۀ گذار معماری تهران می‌آید.
 

کلیدواژه‌ها