تحلیل اصول فضایی و الگوگزینی بهینه در معماری الگوگرای معاصر ایران، بررسی موردی: سازمان میراث‌فرهنگی کشور، حسین امانت

نویسندگان

دانشکده معماری و شهرسازی

چکیده

طراحی معماری الگوگرا گرایشی با تأکید بر شناخت، تداوم و الهام از الگو‌ها در ساختار‌های نوین، جایگاه بالایی داشته و معماران برجسته‏ای همچون اردلان، امانت و سیحون تجربیاتی در آن دارند. این معماری با تأکید بر الگو‌های معماری می‌کوشد لایه‏‌های کالبدی و معنایی را در معماری جدید تداوم بخشد. شناخت این رویکرد از ابعاد گوناگونِ ضرورتِ تحقیق حاضر است؛ شناختی باتوجه‌به صحت و اصالت مضامین و تجلی آن در کالبد. نگارندگان این تحقیق در صددند با روش تحقیق تفسیری‌تاریخی، به شناخت پیوند معماری الگوگرا و معماری ایرانی نائل آیند و زمینۀ طراحی این ‌گونه معماری و نقد نظری آن را فراهم آورند. بدین منظور، موجودیت فضایی معماری ایران و اهمّ اصول آن در حوزۀ فضایی با مراجعه به آرای صاحب‏نظران، مطالعه شده است. با بررسی معماری معاصر ایران، جریان‌های هویت‌گرایی در معماری معاصر شناخته شده است. سپس تعدادی از آثار الگوگرا با هدف شناخت پیوند الگو، منتخب و عملکرد کنونی موردتحلیل قرار گرفته و چگونگی تجلی شاخص‏‌ها در الگو‌های منتخب بررسی شده است. به‌منظور دقت در پژوهش، بنای سازمان میراث‌فرهنگی کشور از این منظر موردارزیابی قرار گرفته‏ است. نتایج مقاله نشان می‌دهد اول، دو گونه معماری با هویت شکلی و الگویی در معماری معاصر ایران در جریان است؛ دوم، طراح بنای میراث‌فرهنگی کشور، با نگاهی دوگانه در فرایند طراحی شکلی و الگویی، دو نظام فضایی (شهری و تک‏بنا) را با معماری نوگرا تلفیق کرده است. در کنار ظواهر قوی سنتی بنا، ارزش‏‌های اصیل معماری ایرانی در تلفیقی با معماری نوگرا قرار گرفته و گسست‌هایی در روابط فضایی آن مشهود ‏است. گسست‏‌هایی درنتیجۀ تلاش در ادغام درون و بیرون و ترکیب دو نظام فضایی مختلف که یکی ابهام و پویایی و دیگری وضوح و تمرکز را القا می‌کند.

کلیدواژه‌ها