مهمان‌خانه بزرگ قزوین را می‌توان اولین هتل ایرانی معرفی کرد که دارای امکاناتی فراتر از زمان خود بود. این بنای ممتاز در سال 1297 هجری قمری/ 1259 هجری شمسی با منظمات دیگری همانند چاپارخانه و پست‌خانه، جزء مجموعه دولتی ساخته شد و هدف از ساخت آن، ایجاد رفاه لازم برای سفیران و مسافران خارجی در بدو ورود به پایتخت بود. بنای مذکور در انتهای خیابانِ ساخته شده متعلق به دوره صفویه، مقابل سردر ورودی دولتخانه صفوی قرار داشت و در دوره پهلویِ اول هنگام امتدادِ آن خیابان، تخریب شد. با تخریب مهمان‌خانه و بیشتر شدن وسعت خیابان، ضمن از دست رفتن یکی از بناهای تاریخی ارزشمند ایران، فضای تعریف شده خیابان صفوی (سپه/ شهدا کنونی) که تا قبل از این، مهم‌ترین فضای اجتماعی و تفرج‌گاهی شهر به شمار می‌رفت، به خیابانی برای تردد خودرو تغییر یافت. احیای مهمان‌خانه قزوین، ضمن بیان ارزش‌های معماری این بنای از دست رفته، نقش مهمی در بازآفرینی هویت فضای شهری خیابان صفوی به عنوان بخشی از بافت تاریخی شهر قزوین دارد. رویکردهای مختلف احیای مهمان‌خانه قزوین در ضمن مسائل و معضلات موجود، هدف مقاله حاضر را رقم می‌زند. در این باره، ابتدا به معرفی بنا و ارزش‌های مهمان‌خانه قزوین پرداخته شده و سپس به روش‌های احیای بنا و بررسی نتایج به دست آمده می‌پردازد و در انتها پیشنهاد اجرایی را جهت احیای مهمان‌خانه طرح می‌کند. بخش معرفی بنا بر پژوهش‌های کتابخانه‌ای و میدانی استوار است که قبلاً انجام پذیرفته و منتشر شده است و بخش رویکردهای احیا منطبق بر منشورهای جهانی تدوین گشته است. تلاش مقاله ضمن بیان و بررسی دقیق، ارائه راهکار اجرایی در پاسخ به مسئله است.
)