Architecture, Justice, Historiography: A Framework for the Study of Architecture History Based on Justice

Document Type : Original

Author

Assistant Professor, Technical & Vocational University

Abstract

As various as meanings and concepts in architectural history, there are different approaches to the historiography of architecture. "Justice" is one of these concepts. Justice is sublime in Islamic and Iranian thought. Although its non-historical links with architecture and related sciences have been the subject of numerous studies, it has rarely been researched in the history of Iranian or Islamic art and architecture. The purpose of this article is to provide an explanation and a framework for architecture historiography by questioning justice, i.e., how to tell if the architectural works and practice of a historical period were just. The answer to such a question requires a design for a theoretical framework or research approach. The method applied is through a logical strategy or reasoning. For this purpose, four main questions about the key concepts, the main question, the answering method, and the findings of the research should be answered. Historical research on the relationship between justice and architecture can proceed in two ways: based on a presupposed definition or theory of the two, or based on the historical context. In the first case, it is necessary to study the historical data of a given period according to the definition/theory provided, and in the second case, it is necessary to study the historical concept of ​​both (justice and architecture) with the help of the methodology of conceptual history. In the next step, a connection should be established between the two concepts and the main questions should be proposed. If we consider the basic concept of justice as the distribution of affairs, and the basic concept of architecture, as the creation of place, the main question of the research is whether the distribution of affairs regarding place-making at a certain historical period has been fair. According to the extent and normative meaning of justice, topics such as the origin of its definition, its various meanings and criteria, and the feasibility of the critical study of past architectural works based on justice will be discussed and an extensive study of contextual documents and collective mentality will be performed.

Keywords


ـ استنفورد، مایکل. ۱۳۸۲. درآمدی بر فلسفۀ تاریخ. ترجمۀ احمد گل‌محمدی. تهران: نشر نی.
ـ بمانیان، محمدرضا، و معصومه امینی. ۱۳۹۰. بررسی شاخص‌های مؤثر بر شکل‌گیری تعادل در معماری مسلمانان (نمونۀ موردی: مسجدجامع اصفهان). مطالعات شهر ایرانی اسلامی ۲ (۵): ۱۷ـ۲۷.
ـ پیربابایی، محمدتقی، پریسا هاشم‌پور، و پیمان باقری‌زاده. ۱۳۹۸. تبیین عدالت فضایی از منظر تمهید خدمات سلامت در فضاها و کاربری‌های شهری برای قشر سالمند (موردپژوهی: منطقۀ ۱۵ تهران). نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی ۱۲ (۱): ۳۴۵ـ۳۶۲.
ـ جاویدی، مجتبی. ۱۳۹۵. عدالت عرفی یا عدالت واقعی؛ بازتعریف عدالت حقوقی در نظام جمهوری اسلامی ایران. اندیشۀ دینی دانشگاه شیراز ۱۶ (۲): ۲۱ـ۴۲.
ـ حکیمی، محمد. ۱۳۸۰. امام علی(ع)، عدل و تعادل. کتاب نقد، ش. ۱۹. http://ensani.ir/fa/article/68369/امام-علی-ع-عدل-و-تعادل .
ـ داداش‌پور، هاشم، و نینا الوندی‌پور. ۱۳۹۵. عدالت فضایی در مقیاس شهری در ایران؛ فرامطالعۀ چهارچوب نظری مقاله‌های علمی موجود. هنرهای زیباـ معماری و شهرسازی ۲۱ (۳): ۶۷ـ۸۰.
ـ داداش‌پور، هاشم، بهرام علیزاده، و فرامرز رستمی. ۱۳۹۴. تبیین چهارچوب مفهومی عدالت فضایی در برنامه‌ریزی شهری با محوریت مفهوم عدالت در مکتب اسلام. نقش جهان ـ مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی ۵ (۱): ۷۵ـ۸۴.
ـ رجبی، احسان. ۱۳۹۶. بررسی سیر آثار جمال‌شناختی در چهار رسالۀ حکمت عملی اسلامی. کیمیای هنر ۶ (۲۴): ۴۷ـ۵۸.
ـ رحیمی، محمد، منصور صنیعی، و عبدالسلام اسماعیل‌زاده. ۱۳۹۸. ارزیابی عدالت فضایی در توزیع و توسعۀ پایدار فضای سبز شهری با استفاده از مدل آنتروپی و ضریب پراکندگی (نمونۀ موردی: مناطق ده‌گانۀ شهر شیراز». نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، ش. ۱ (پیاپی ۴۵): ۲۷۷ـ۲۹۲.
ـ شیروانی، مریم. ۱۳۹۹. تأثیر فرهنگ جامعه و کارکرد اثر در شکل‌گیری کالبد و تزیینات معماری در بناهای زندیه با نگاهی بر عمارت دیوانخانه. هنرهای تجسمی ۲۵ (۴): ۲۷ـ۳۴.
- عزیزی، محمدمهدی، و محمدصالح شکوهی ‌بیدهندی. ۱۳۹۴. تحلیل سیر تحول تاریخی مفهوم عدالت اجتماعی در برنامه‌های توسعۀ شهری. تحقیقات تاریخ اجتماعی ۵ (۲): ۱۲۵ـ۱۴۹.
ـ قیومی بیدهندی، مهرداد، و امید شمس. ۱۳۹۱. درآمدی بر تاریخ ذهنیت عامه در معماری ایران. مطالعات معماری ایران (۲): ۵ـ۲۵.
ـ قیومی بیدهندی، مهرداد، و مطهره دانایی‌فر. ۱۳۹۵. مفهوم معماری در برهۀ گذار از دورۀ ساسانیان به دوران اسلامی، درآمدی بر تاریخ مفهومی معماری ایران. مطالعات معماری ایران، ش. ۱۰: ۴۹ـ۷۲.
ـ کرسول، کی.ای.سی. 1۳۹۳. گذری بر معماری متقدم مسلمانان. ترجمۀ مهدی گلچین عارفی. تهران: متن (فرهنگستان هنر).
ـ کرمى، محمد بن ‌احمد. ۱۳۶۱. احسن التقاسیم فى معرفة الاقالیم. ترجمۀ علینقى منزوى. تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان.
ـ کریمی، مهدی. ۱۴۰۰. تحلیل شبکۀ معنایی عدالت با تأکید بر رویکرد برابری پیچیدۀ مایکل والزر. اسلام و علوم اجتماعی ۱۳ (۲۵): ۱۴۷ـ۱۶۶.
ـ گروت، لیندا، و دیوید وانگ. ۱۳۸۴. روش‌های تحقیق در معماری. ترجمۀ علیرضا عینی‌فر. تهران: دانشگاه تهران.
ـ گروه عدالت‌پژوهی مؤسسه آموزش عالی حوزوی اندیشه. ۱۳۹۱. نظام محورها و موضوعات کلان عدالت. قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
ـ مدنی، رامین، احمد امین‌پور، و حامد حیاتی. ۱۳۹۷. تحقق مفهوم قرآنی و روایی عدل در طراحی مسکن ایرانی. پژوهش و برنامه‌ریزی شهری ۹ (۳۴): ۲۰۱ـ۲۱۶.
ـ نقی‌زاده، محمد. ۱۳۹۵. نظریۀ فضای حیات طیبه: شهر آرمانی اسلام. تهران. دانشگاه آزاد اسلامی.
ـ واعظی، احمد. ۱۳۹۸. نقد و بررسی نظریه‌های عدالت. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.