Investigation of Brick Arrays of Historical Houses in the City of Behbahan in the Pahlavi Period

Document Type : Original

Author

Instructor, Department of Architecture and Urban Planning, Technical and Vocational University (TVU), Tehran

Abstract

In Behbahan historical houses, two types of stone and brick architecture with different structural and decorative patterns can be seen. In brick buildings, which are less old and often date to the late Qajar and Pahlavi periods, bricks have been used in both structural and decorative components. The decorative role of brick was recognized from its early usage, and it has been used as the main ornamentation in Behbahan’s architecture works in different parts of buildings and in different manners. However, few studies have been done on brick decorations, except for brief reports composed during the introduction of some historical monuments; hence, further research is required to introduce such ornamentation. The purpose of this study is to investigate and document the brick decorations of historical houses in Behbahan in order to provide design patterns for use in future studies. Therefore, based on available documents and references, brick ornaments in Iranian architecture were studied first. Next, using field surveys and an analytical-descriptive method, the decorative patterns in the research samples were categorized and the types of bricks used, types of patterns, methods of execution, place of application, and style of decoration were then examined. For this purpose, 28 historical houses and more than 50 frontispieces were studied and 47 patterns were extracted. The results show that brick decorations have often been used for the interior walls of courtyards (exterior walls were not decorated except for the frontispiece, i.e., the entrance). Brick patterns were executed using ornamentation techniques such as khavun-chini, rag-chin (course), gol-andaz, lattice form, and gereh; and various forms of brick cutting were also used especially in edging, framing, and string courses in combination with gol-andaz and rag-chin traceries. The traceries are mainly the result of the repetition of basic patterns. Basic patterns are observed in the form of chevron, five-row flowers, seven-row flowers, nine-row flowers, and eleven-row flowers (simple and combined). The style of decorations is geometric, based on the principle of symmetry in line with the continuity of Iranian brickwork tradition.

Keywords


بزرگمهری، زهره. 1381. مصالح ساختمانی، آژند، آمود، اندود در بناهای کهن ایران (تقریر دکتر محمد کریم پیرنیا). تهران: سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.
بزرگ‌نیا، زهره. 1386. تزیینات آجری. مجله معمار، ش. 43: 90ـ۹۸.
پیرنیا، محمدکریم. 1383. آشنایی با معماری اسلامی ایران. تهران: دانشگاه علم و صنعت.
ــــــ . 1384. سبک‌شناسی معماری ایرانی. تهران: سروش دانش.
دهار، علی، منصوره طاهباز، و محسن تابان. 1398. بررسی اثر خوون‌چینی بر انتقال حرارت از نمای جنوبی در تابستان، در اقلیم بسیار گرم و نیمه‌خشک خوزستان. نشریه معماری اقلیم گرم و خشک، ش. 10: 119ـ۱۳۸.
زرگرزاده دزفولی، مجتبی، سید کیانوش لاری بقال، نجمه سالاری نسب، و مهناز بابایی مراد. 1395. خوون‌چینی، تکامل و تناسب ابعاد آجر در نماسازی‌های آثار معماری دزفول. دوفصلنامه مطالعات معماری ایران، ش. 9: 47ـ۶۵.
زمرشیدی، حسین، و علی صادقی حبیب‌آباد. 1397. آجر و هنر آجرکاری از دوران باستان تا امروز. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی شهر ایرانی اسلامی، ش. 33: 5ـ۱۷.
شعرباف، اصغر. 1385. گره و کاربندی. تهران: سبحان نور.
شکفته، عاطفه، حسین احمدی، و امید عودباشی. 1394. تزیینات آجرکاری سلجوقیان و تداوم آن در تزیینات دوران خوارزمشاهی و ایلخانی. فصلنامۀ پژوهش‌های معماری اسلامی، ش. 6: 84ـ۱۰۴.
کریمیان، نعیمه. 1381. آجرکاری در خوزستان. مجلۀ کتاب ماه هنر، ش. 4۵ و 4۶: 10۸ـ10۹.
کیانی، مصطفی. 1392. جایگاه هنر آجرکاری تزیینی در معماری دورۀ پهلوی اول. نشریۀ هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی 18 (1): 15ـ۲۸.
ماهرالنقش، محمود. 1381. میراث آجرکاری ایران. تهران: سروش.
مداری، ابراهیم، و علی کیکاوسی. 1381. نگاهی به توان‌های گردشگری بهبهان. تهران: ایتا.
مکی نژاد، مهدی.1391. تزیینات آجرتراشی در معماری. تارنمای معماری و شهرسازی معاصر ایران. .http://www.memarnet.com/fa/node/566 (دسترسی در 5/6/1398).
مؤمنی، کورش، کورش عطاریان، و آذین میرزاوند. 1395. بررسی تطبیقی ویژگی‌های تزیینات آجرکاری خانۀ آخوند ابوی خرم‌آباد و خانۀ سوزنگر دزفول. فصلنامۀ علمی فنی هنری اثر، ش. 73: 1۲۳ـ1۴۲.
مهندسین مشاور مادشهر. 1388. مطالعات و مستندنگاری بافت تاریخی بهبهان. سازمان میراث‌فرهنگی استان خوزستان.
نجیب اغلو، گل‌رو. 1995. هندسه و تزیین در معماری اسلامی (طومار توپقاپی). ترجمۀ مهرداد قیومی بیدهندی. 1398. تهران: روزنه.
نعیما، غلامرضا. 1376. دزفول شهر آجر. تهران: سازمان میراث‌فرهنگی کشور (پژوهشگاه).
ـــــــ . 1399. دزفول شهر آجر (جلد دوم). تهران: سروش دانش.
نوری جمشیدی، زینب، نیما ولی‌بیگ، و مصطفی کیانی. 1398. مطالعۀ مقایسه‌ای نقوش آجری نمای بناهای تجاری- مسکونی شهرهای اصفهان و تهران در دورۀ پهلوی اول. نشریۀ هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی 24 (4): 49ـ۵۹.
ورجاوند، پرویز. 1376. آجرکاری در معماری ایران دورۀ اسلامی. در: تزیینات وابسته به معماری ایران دورۀ اسلامی. به‌کوشش محمدیوسف کیانی. تهران: سازمان میراث‌فرهنگی کشور.