A contemplation on the spatial structure and skeletal pattern of Qajar houses in Natanz

Authors

Abstract

The historical context of Iranian cities shows that various factors such as climate and culture have influenced the structure and formation of residential houses. There are several traditional houses in the city of Natanz that date back to the Qajar and early Pahlavi periods. These houses, with their complex and different structure, have created a face of change in the historical context of the city. The studied historical houses have distinct functional elements compared to other residential buildings and their unique features and characteristics necessitated the present study. This article intends to introduce the historical houses of Natanz, to recognize the constituent elements and skeletal spatial features of houses, by understanding the principles and cultural values governing residential architecture, to determine their identity. In addition, by studying why and how the architectural structure of this building, a suitable and sustainable model for the architecture of modern houses in this area can be designed. The present study seeks to answer the questions of how climatic conditions have influenced the formation of the architectural pattern of Natanz, as well as what features have influenced their overall structure? How is the spatial structure and skeletal pattern of the houses of Natanz in the Qajar period expressed? It has been done with a historical approach and with a descriptive-analytical method, and in this regard, the architectural features have been documented based on the collection of library resources and field studies. To achieve this goal, 10 historical houses in the neighborhoods of Qasbeh and Afoshteh belonging to the Qajar period were examined for physical elements. The results of the research indicate the logical coordination of the spatial composition of the studied historical houses with the type of climate of the region and the change in the face of some houses is rooted in the social structure of this community. In general, the different orientation of the building and the difference in the skeletal structure of the houses on the courtyard axis as a coordinating and connecting role among other elements of the building as a thought-provoking pattern in the city of Natanz.

Keywords

References

اعظم‌واقفی، حسین. ۱۳۹۶ـ۱۳۹۷. میراث فرهنگی نطنز، آثار و اسناد تاریخی. آداب و رسوم. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
اصفهانی، حسین بن محمد ابراهیم‌خان. ۱۲۹۴. مجموعۀ ناصری، نسخۀ خطی، مخزن نسخ خطی دانشگاه تهران.
بیات، عزیزالله. ۱۳۷۲. کلیات جغرافیای طبیعی و تاریخی ایران. تهران: امیرکبیر.
پروندۀ ثبتی خانۀ تاریخی میرترابیان (نطنز). ۱۳۸۰. در مجموعه اسناد مرکز اسناد وزارت میراث فرهنگی و گردشگری.
پروندۀ ثبتی خانۀ تاریخی قائمیها (نطنز). ۱۳۸۴. در مجموعه اسناد مرکز اسناد وزارت میراث فرهنگی و گردشگری.
جیحانی، حمیدرضا، علی عمرانی‌پور، فاطمه رجبی، و بابک عالمی. ۱۳۹۸. گونهشناسی خانههای تاریخی دورۀ قاجاریۀ نراق. مسکن و محیط روستا ۳۸ (۱۶۷): ۱۳۰ـ۱۱۵.
رزم‌آرا، حسینعلی. ۱۳۶۸. فرهنگ جغرافیایی ایران. ج۳. تهران: سازمان جغرافیایی ارتش.
زمرشیدی، حسین. ۱۳۹۱. معماری ایران. اجرای ساختمان با مصالح سنتی. تهران: زمرد.
سلطان‌زاده، حسین. ۱۳۹۶. خانه در فرهنگ ایرانی «مفاهیم و بعضی از کاربردها». تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
سلطان‌زاده، حسین، و مازیار قاسمی‌نیا. ۱۳۹۰. گونه‌شناسی ساختار کالبدی‌کارکردی معماری مسکونی استان گلستان. معماری و شهرسازی آرمانشهر ۴ (۷): ۱ـ۱۵.
سلطان‌زاده، حسین. ۱۳۷۵. پنجره‌های قدیمی ایران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
ـــــــــ . ۱۳۸۴. فضاهای ورودی در معماری سنتی ایران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
ـــــــــ . ۱۳۹۲. فضاهای شهری در بافت‌های تاریخی ایران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
سیرو، ماکسیم. ۱۳۷۰. راههای باستانی ناحیۀ اصفهان و بناهای وابسته به آن‌ها. ترجمۀ مهدی مشایخی. تهران: سازمان ملی حفاظت آثار باستانی.
شاطریان، رضا. ۱۳۹۲. اقلیم و معماری. تهران: سیمای دانش.
قبادیان، وحید. ۱۳۹۳. بررسی اقلیمی ابنیۀ سنتی ایران. تهران: دانشگاه تهران.
قوچانی، عبدالله، و باقر شیرازی. ۱۳۶۷. بررسی کتیبههای تاریخی مجموعه نطنز و مسجدجامع نائین. اثر. ش. ۲۶ و ۲۷: ۱۳۲ـ۱۴۲.
کاتف، فدت آفاناس یویچ. ۱۳۵۶. سفرنامۀ کاتف. ترجمۀ محمدصادق همایونفر. تهران: کتابخانۀ ملی ایران.
کریمیان، حسن. ۱۳۸۵. هویت کالبدی و بصری شهرهای ساسانیان. مجموعه مقالات اولین کنگره بینالمللی تاریخ معماری و شهرسازی ایران. بم: سازمان میراث فرهنگی کشور.
لاکهارت، لارنس. ۱۳۸۳. سلسلۀ صفویه. ترجمۀ اسماعیل دولتشاهی. تهران: علمی و فرهنگی.
ماهیان، حسین. ۱۳۷۴. جغرافیای تاریخی نطنز. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشتۀ تاریخ. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز. استاد راهنما: عزیزالله بیات.
محمدحسینی، پریسا، علی جوان‌فروزنده، اسماعیل جهانی دولت‌آباد، و علی‌اکبر حیدری. ۱۳۹۸. تحلیل نقش روش زندگی طبقات اجتماعی در الگوی مسکن؛ نمونۀ موردی: خانههای اواخر دورۀ قاجار و اوایل پهلوی در اردبیل. باغ نظر ۱۶ (۷۶): ۳۱ـ۴۱.
معماریان، غلامحسین. ۱۳۹۶. آشنایی با معماری اسلامی ایران. تقریر محمدکریم پیرنیا. تهران: مؤلف.
ـــــــ . ۱۳۸۷. آشنایی با معماری مسکونی ایران؛ گونه‌شناسی درون‌گرا. تهران: دانشگاه علم و صنعت.
ـــــــ . ۱۳۸۴. سیری در مبانی نظری معماری. تهران: سرو دانش.
معماریان، غلامحسین، و محسن دهقانی تفتی. ۱۳۹۷. در جست‌وجوی معنایی نو برای مفهوم گونه و گونه‌شناسی در معماری؛ مطالعۀ موردی: خانه‌گونۀ تالاردار شهر تفت. مسکن و محیط روستا ۳۷ (۱۶۲): ۲۱ـ۳۸.
مؤمنی، حسن. بی‌تا. جشن باغباد. مه‌نامه ژاندارمری کل کشور ۱۹ (۲۱۹): ۳۱ـ۶۱.
هربرت، توماس. ۱۳۶۰. سفر به ایران. ترجمۀ سرویلیام فورستر، تهران: بنگاه نشر و ترجمه.
نراقی، حسن. ۱۳۸۳. آثار تاریخی شهرستانهای نطنز و کاشان. تهران: آثار و مفاخر فرهنگی.

Files

Share

How to cite

Statistics