A Historical Narrative of the Architectural Formation of the Pir-i Bakran Monument during the Ilkhanid Period

Document Type : Original

Authors

1 M.A. in Iranian Architectural Studies, Faculty of Architecture and Urban Planning, Isfahan University of Art

2 Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Iran University of Art

3 Faculty Member, Department of Archaeology, Research Institute of Cultural Heritage and Tourism

Abstract

The historical monument of Pir-i Bakran is one of the most prominent examples of shrine complexes developed during the Ilkhanid period. This structure can be considered as a reflection of the era’s cultural, religious, and social complexities. The present study aimed to analyze the cultural factors that contributed to the formation, evolution, and transformation of the monument within the framework of cultural historiography. In this study, data were collected from written, material, oral, and visual sources using archival and fieldwork methodologies. A primary purpose of the study was to examine the role of human agency in the formation of culture, and then to investigate the factors influencing the emergence and continuity of Pir-i Bakran by dividing culture into material and immaterial dimensions. In contrast to traditional approaches that primarily focus on elite mentalities, this research emphasized the popular thought and collective worldview of the broader society during the Ilkhanid era. The findings revealed that popular mentalities, religious beliefs, and communal imaginations played a decisive role in shaping the monument’s architectural development and transformation. Finally, this study interpreted Pir-i Bakran not merely as an architectural work, but as a manifestation of the common people's worldview during the Ilkhanid period.

Keywords

References

  اصلانی، حسام، و یاسر حمزوی. 1391. آرایه‌های معماری بقعۀ پیربکران. اصفهان: گلدسته.
  برک، پیتر. 1389. تاریخ فرهنگی چیست؟. ترجمۀ نعمت‌الله فاضلی و مرتضی قلیچ. تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام.
  بلر، شیلا. 1387. معماری ایلخانی در نطنز: مجموعه مزار شیخ عبدالصمد. ترجمۀ ولی‌الله کاوسی. تهران: فرهنگستان هنر.
  بلعمی، ابوعلی. 1373/1378. تاریخنامۀ طبری. تصحیح محمد روشن. چ2/3. تهران: سروش/ البرز.
  بیانی، شیرین. 1389. دین و دولت در ایران عهد مغول. جلد دوم: حکومت ایلخانی؛ نبرد میان دو فرهنگ. چ3. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  پارسا، حسین. 1388. تاریخ ریز؛ زرین‌شهر. تهران: خورشید باران.
  پوپ، آرتور آپهام. 1374. معماری ایران: پیروزی شکل و رنگ. ترجمۀ کرامت‌الله افسر. تهران: فرهنگسرا (یساولی).
 پوپ، آرتور آپهام، و فیلیس اکرمن. 1378. سیری در هنر ایران. جلد سوم: معماری دوران اسلامی. ترجمۀ نجف دریابندی و همکاران. تهران: علمی و فرهنگی.
 جوینی، علاءالدین عطاملک ‌بن ‌بهاءالدین محمد بن ‌محمد. 1385. تاریخ جهانگشای جوینی. مصححان: محمد قزوینی و سید شاهرخ موسویان. تهران: دستان.
  راپوپورت، ایمس. 1382. خاستگاه‌های فرهنگی معماری. ترجمۀ صدف آل‌رسول و افرا بانک. خیال (فصلنامۀ فرهنگستان هنر)، ش. 8: 56ـ97. 
  رفیعی مهرآبادی، ابوالقاسم. 1352. آثار ملی اصفهان. تهران: سلسله انتشارات انجمن آثار ملی.
  شهیدی مارنانی، نازنین. 1389. نگاهی به بقعۀ پیربکران و پیچیدگی‌های آن. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
  شهیدی مارنانی، نازنین، و مهرداد قیومی بیدهندی. 1392. رویکرد تاریخ فرهنگی و امکان و فواید آن در مطالعات معماری ایران. مجلۀ مطالعات تاریخ فرهنگی، ش. 17: 87ـ108.
  صالحی‌کاخکی، احمد، بهاره تقوی‌نژاد، و زهرا راشدنیا. 1395. مطالعۀ ویژگی‌های تزیینی آثار گچ‌بری هنرمندان کرمانی در دورۀ ایلخانی تا ابتدای دورۀ تیموری. مجلۀ نگره، ش. 37: 19ـ32.
  صالحی‌کاخکی، احمد، و بهاره تقوی‌نژاد. 1396. جستاری در نسب‌شناسی و ویژگی‌های سبک فردی هنرمندان گچ‌بر در قرن هشتم هجری. فصلنامۀ پژوهش‌های معماری اسلامی، ش. 14: 106ـ84.
  طهوری، نیر. 1381. جستجوی مفاهیم نمادین کاشی زرین‌فام. مجلۀ هنر و معماری خیال، ش. 1: 58ـ89.
  قندی، سیاوش. 1382. نقش کاشی در معماری ایران. مجلۀ هنر و معماری هنرهای تجسمی، ش. 20: 183ـ186.
  قیومی بیدهندی، مهرداد، و سینا سلطانی. 1393. معماری گم‌شده: خانقاه در خراسان سدۀ پنجم. مجلۀ مطالعات معماری ایران، ش. 6: 65ـ86.
  قیومی بیدهندی، مهرداد، و امید شمس. 1391. درآمدی بر تاریخ ذهنیت عامه در معماری ایران. مجلۀ مطالعات معماری ایران، ش. 2: 5ـ26.
  کریمیان گل‌سفیدی، حافظ. 1395. طرح مرمت و احیای بقعۀ پیربکران و محوطۀ پیرامون آن با رویکرد تاریخی ـ  معماری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر تهران.
  گدار، آندره، یدا گدار، و ماکسیم سیرو. 1371. آثار ایران. ترجمۀ ابوالحسن سروقد مقدم. چ2. مشهد: آستان قدس رضوی.
  لوی، حبیب. 1339. تاریخ یهود ایران. تهران: کتاب‌فروشی یهود ابروخیم.
  ماهرالنقش، محمود. 1377. هنرهای تجسمی: هنر کاشی‌کاری در اسلام. مجلۀ هنر و معماری فصلنامه هنر، ش. 37: 85ـ99.
 نوروزی عبدالهی، عزت‌الله. 1391. تاریخ تحولات اتابکان لر بزرگ در منطقۀ بختیاری. تهران: سروستان سپاهان.
  نیکزاد امیرحسینی، کریم. 1335. فهرست تاریخچۀ مصور ابنیۀ تاریخی اصفهان. اصفهان: بی‌نا.
 ویلبر، دونالد نیوتن. 1393. معماری اسلامی ایران در دورۀ ایلخانان. ترجمۀ عبدالله فریار. چ3. تهران: علمی و فرهنگی.
  هرتسفلد، امیل ارنست. 1354. تاریخ باستانی ایران بر بنیاد باستان‌شناسی. ترجمۀ علی‌اصغر حکمت. تهران: سلسله انتشارات انجمن آثار ملی.
  Bahrami, M. 1938. Some examples of Il ـ Khanid art. Bulletin of the American Institute for Iranian Art and Archaeology, 257ـ260.
  Herzfeld, E. 1935. Archaeological history of Iran. london: British Academy.
  Paone, R. n.d. Restauro del boq'e di Pir Bakran a Lenjan (Esfahan).
   Tehnyat, M. 2008. The Role of the Qur'nic and Religious Inscriptions in the Buqa pir ـ i Bakran, Isfahan: The Shi'i Reign of Oljeytu Khudabande in Ilkhanid Iran. Qura'nic Studies, No. 10: 111ـ123.
Journal of Iranian Architecture Studies
Volume 13, Issue 26
March 2025
Pages 179-203

Files

Share

How to cite

Statistics