Physical-Spatial Typology of Historical Mosques in Fars Province

Document Type : Original

Authors

1 Assistant Professor, Faculty of Arts and Architecture, Shiraz University

2 M.A., Iranian Architecture Studies, Shiraz University

3 M.A. student, Iranian Architecture Studies, Shiraz University

Abstract

Fars Province has always been known as one of the important political, social, and religious centers in Iran with many buildings with different uses constructed in it. In the Islamic era, the construction of mosques as religious foundations proliferated in the region. This even caused the conversion of some fire temples into mosques or the construction of mosques with simple to complicated layouts. With the passage of time and the lack of care for these buildings, some of them were either destroyed or lost their original formation due to inappropriate restoration, while some others are still preserved and registered. The purpose of the following article is to introduce and formulate a typology for the historical mosques registered in the province. Therefore, by using the descriptive-analytical method and logical reasoning, 63 registered mosques were examined. The samples were classified based on their constituent spatial elements and their type in terms of enclosure (closed, open, and semi-open). The findings of this research show that there are three main types of mosques in Fars, including mosques without open or semi-open spaces or “single shabestan,” mosques with closed and open spaces or “shabestan and courtyard,” and mosques with closed, open and semi-open spaces or “shabestan, courtyard and ravaq-iwan.” In addition to these three types, six of the studied mosques are considered exceptions due to their unique features, among them the Īj Mosque, Sangi Mosque in Darab, Jami‘ Mosque of Darab, Izad-khast, Sheedan Bowanat, and Khan Jahrom.

Keywords

References

 امیری‌آذر، عرفان. 1398. چیستی و چرایی مسجد خان جهرم؛ مسجدی گنبدخانه‌دار در استان فارس. اندیشۀ معماری 3 (6): 17ـ28.
 آرشیو میراث فرهنگی استان فارس.
پیرنیا، محمدکریم. 1395. معماری ایرانی. تدوین غلامحسین معماریان. تهران: معماریان.
 توکلیان، زهرا، و سارا بهمنی‌کازرونی. 1394. بررسی چگونگی انتظام شبستان در مساجد تاریخی شیراز. پژوهش های معماری اسلامی 3 (3): 89 ـ105.
 خادم‌زاده، محمدحسن، غلامحسین معماریان، و کامیار صلواتی. 1396. گونه‌شناسی تحلیلی مساجد تاریخی حوزۀ فرهنگی کردستان ایران. مطالعات معماری ایران 6 (11): 103ـ124.
 دهخدا، علی‌اکبر. 1342. لغت‌نامۀ دهخدا. زیر نظر محمد معین. تهران: دانشگاه تهران.
 دیولافوا، ژان. 1378. سفرنامۀ مادام دیولافوا «ایران و کلده». ترجمۀ علی‌محمد فره‌وشی. تهران: قصۀ پرواز.
رحیمی‌آریایی، افروز، نیما ولی‌بیگ، و اصغر محمودآبادی. 1398. گونه‌شناسی شکلی کتیبه‌های کوفی در مساجد و مناره‌های شیوه‌های رازی و آذری در استان اصفهان. تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری دانشگاه الزهرا 28 (22): 7ـ38.
 رضائی‌نیا، عباسعلی. 1396. صورت ایوان در معماری ایرانی، از آغاز تا سده‌های نخستین اسلامی. مطالعات معماری ایران 6 (11): 125ـ144.
 کمالی سروستانی، کوروش. 1384. مساجد تاریخی شیراز، شیراز: سازمان میراث فرهنگی استان فارس و دانشنامۀ فارس.
 معماریان، غلامحسین. 1399. معماری ایرانی دستگاه‌شناسی. تهران: گلجام.
 موسوی، مهسا، و مهدی حمزه‌نژاد. 1398. گونه‌شناسی مساجد سنتی خراسان (شمالی ـ رضوی ـ جنوبی) بر مبنای فضای باز و نیمه‌باز. پژوهشنامۀ خراسان بزرگ 10 (36): 1ـ18.
Journal of Iranian Architecture Studies
Volume 12, Issue 24
April 2024
Pages 151-168

Files

Share

How to cite

Statistics