Square Kufic Inscriptions on the Portal of Masjed-e Jame‘-e ʿAbbasi of Isfahan: A Survey on Historical Authenticity

Document Type : Original

Authors

1 Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Development, Shahid Beheshti University

2 Ph.D Candidate in Architecture, Faculty of Architecture and Urban Development, Shahid Beheshti University

Abstract

 
This research aims to identify and assess the authenticity of the Square Kufic (mo‘aqqeli) inscriptions on the portal of the Masjed-e Jame‘-e ʿAbbasi of Isfahan. There are several Square Kufic inscriptions on the portal of this mosque, yet the historical authenticity of none has ever been studied. This research was done in three steps: First, we completely photographed the portal of this building. Then we made a panoramic image out of the photos from the facade, identified 46 Square Kufic inscriptions, and marked their place on the mentioned panoramic image. Then, we produced a two-dimensional map of that image and showed the current location of all the Square Kufic inscriptions of the portal on this map. In the second step, we identified the historical photos of the portal of this mosque and organized them in chronological order. Then, we overlaid these historical photos on the produced map and identified which Kufic inscriptions were damaged or collapsed and later restored. By doing so, we showed which of these inscriptions were still in place before the restoration of 1937-1938, and so, are more likely to be authentic and which of them are definitely not. In the third step, we compared the condition of the inscriptions which remained intact on the portal’s facade until the restoration of 1937-38, as recorded in historical photos, with their present condition and showed which ones are definitely authentic and which ones are not. This research shows that out of 46 Square Kufic inscriptions on the portal of this mosque, 34 inscriptions are historically authentic, 11 inscriptions were definitely lost before the restoration works of 1937-38 and therefore are not authentic. Moreover, the historical authenticity of one inscription is only probable.

Keywords


 
ـ آرشیو برخط کتابخانۀ هنرهای زیبای هاروارد، http://hollis.harvard.edu/ (دسترسی در 15/5/1401).
- اصفهانی، محمدرضا. ۱۳۶۸. نصف جهان فی تعریف الاصفهان. تصحیح منوچهر ستوده. تهران: امیرکبیر.
ـ اکرامی، محمدصادق. ۱۳۹۷. شناخت تغییرات کتیبه‌های مسجد شیخ لطف‌الله بر اساس منابع تصویری. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران. استادان راهنما: مهدی سعدوندی و حسین پورنادری. اصفهان: دانشگاه هنر اصفهان.
- پروندۀ ثبتی مسجد امام (شاه) اصفهان به شماره ثبت ۱۰۷. کتابخانه و مرکز اسناد پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری. ایران، تهران.
ـ پروندۀ مرمتی شمارۀ ۱۱۰۴. کتابخانه و مرکز اسناد پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری. ایران، تهران.
ـ دمندان، پریسا. 1382. «ارنست هولتسر در ایران». هزار جلوۀ زندگی: تصویرهای ارنست هولتسر از عهد ناصری، تهران: مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی، 14ـ17.
ـ رفیعی مهرآبادی، ابوالقاسم. ۱۳۵۲. آثار ملی اصفهان. تهران: انجمن آثار ملی.
ـ فضائلی، حبیب‌الله. ۱۳۶۲. اطلس خط: تحقیق در خطوط اسلامی. تهران: ارغوان.
ـ فوتوتهامی بی‌تا. [سردر مسجدجامع عباسی، نسخۀ رقومی از عکس ظاهرشده بر کاغذ]. تهران.
ـ قنبریان علویجه، مریم. ۱۳۹۰. بررسی تنوع خط کوفی بنایی در کتیبه‌های ایرانی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد ارتباط تصویری. استادان راهنما: یعقوب آژند و صداقت جباری. تهران: دانشگاه تهران.
ـ قوچانی، عبدالله. ۱۳۶۴. خط کوفی معقلی در مساجد باستانی اصفهان. تهران: بنیاد اندیشۀ اسلامی.
ـ گدار، آندره و دیگران. ۱۳۷۱. آثار ایران. ج۳ و ۴. ترجمۀ ابوالحسن سروقد مقدم. تهران: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
ـ مرکز اسناد تصویری کاخ گلستان بی‌تا. ۱۳ـ۱۶۸. [نسخۀ رقومی از عکس ظاهرشده بر کاغذ]. تهران.
ـ ـــــــــــ بی‌تا. 10ـ199. [نسخۀ رقومی از عکس ظاهرشده بر کاغذ]. تهران.
ـ ـــــــــــ بی‌تا. ۲۶ـ۱۹۹. [نسخۀ رقومی از عکس ظاهرشده بر کاغذ]. تهران.
ـ مشکوتی، نصرالله. ۱۳۱۷. «به‌مناسبت اتمام تعمیر سردرب و جلوخان مسجد شاه اصفهان». تعلیم و تربیت ۸ (۳ و ۴): ۴۶ـ۵۰.
ـ منجم یزدی، جلال‌الدین محمد. ۱۳۶۶. تاریخ عباسی یا روزنامۀ ملاجلال: شامل وقایع دربار شاه‌عباس صفوی. تصحیح سیف‌الله وحیدنیا. تهران: وحید.
ـ نوری مطلق، حمیدرضا. ۱۳۹۸. عکس به‌منزلۀ منبعی برای شناخت معماری حرم حضرت معصومه سلام الله علیها در دورۀ ناصری. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران. استاد راهنما: فاطمه گلدار. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
ـ هنرفر، لطف‌الله. ۱۳۴۱. الواح و کتیبه‌های اسلامی در ابنیۀ تاریخی اصفهان و نواحی اطراف آن یا گنجینۀ تاریخی اصفهان. رسالۀ دکتری رشتۀ تاریخ. تهران: دانشگاه تهران.
- Coste, Pascal. 1867. Monuments modernes de la Perse. Paris : A. Morel.
ـ Kröger, Jens. 2001. "GERMANY vi. Collections and Study of Persian Art in Germany". The Encyclopædia Iranica. vol. 10: 559- 564.
ـ Sarre, Friedrich (ca. 1900), Isfahan, der Meidan, Große Moschee, Vorplatz bei Hauptportal. [Glass negative]. Museum für Islamische Kunst, Berlin. Available at: https://id.smb.museum/object/2967921. (Accessed 2023/02/14).
ـ --------- 1910, Denkmäler persischer Baukunst: geschichtliche Untersuchung und Aufnahme muhammedanischer Backsteinbauten in Vorderasien und Persien. Berlin: E. Wasmuth.