Contemporizing Isfahan’s Indigenous Housing Model By Analysis of Non-Morphological Relationships in the Plan (Case Study: Jangjouian House)

Document Type : Original

Authors

1 Postdoctoral Researcher, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University / Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Design, Na’een Branch, Islamic Azad University

2 Professor, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University

Abstract

Indigenous architecture comprises one of the most important “forms of the social organization of space” that can be understood by studying the connection between the physicality of architecture and the life and culture of inhabitants. The indigenous architecture of Iran constitutes part of the cultural-historical continuity of Iranian architecture, and the learning and re-establishment of its conventional models can play an effective role in advancing contemporary architectural practices to preserve the cultural identity and authenticity in design, while also creating a valuable legacy for future generations. It also provides a differentiating criterion for distinguishing Iranian from non-Iranian architectural models. It shall be emphasized that this view does not mean reproducing the models and spaces already existent in contemporary times, rather, it means understanding how architecture relates to human beings and their surroundings and transforming it into contemporary spaces. This descriptive-analytical case study uses the space syntax plugin to describe the mathematical relationships governing space such as spatial depth, control value, choice value, integrity, and entropy by evaluating and analyzing the relationship of juxtaposing spaces to reveal past concepts that can play a role in today’s architecture. Also, based on the values mentioned and on maintaining the position and relationships between different spaces in the graph, express an existing model in contemporary language. The results indicate that although past and contemporary architecture differ structurally in terms of massing codes, using connecting and intermediate spaces, the spatial configuration of an existing model can be translated into contemporary architectural space, providing for the continuation of identity in contemporary architecture.

Keywords

References

ـ آزادارمکی، تقی. 1383. نظریه‌های جامعه‌شناسی. تهران: سروش.
ـ آصفی، مازیار، و الناز ایمانی. 1395. بازتعریف الگوهای طراحی مسکن مطلوب ایرانی‌اسلامی معاصر با ارزیابی کیفی خانه‌های سنتی. پژوهش‌های معماری اسلامی 4 (2): 56ـ73.
ـ الکساندر، کریستوفر. 1386. معماری و راز جاودانگی، راه بی‌زمان ساختن. ترجمۀ مهرداد قیومی بیدهندی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
ـ ـــــــ . 1392. سرشت نظم. ترجمۀ رضاسیروس صبری و علی اکبری. جلد اول: پدیدۀ حیات. تهران: پیام.
ـ باندی، جان آدریان، و اوپالوری‌سیواراماچاندرا مورتی. 1394. نظریۀ گراف و کاربردهای آن. ترجمۀ دارا معظمی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ـ بانی‌مسعود، امیر. 1389. معماری غرب: ریشه‌ها و مفاهیم. تهران: هنر معماری قرن.
ـ بحرینی، سید حسین، و سوده تقابن. 1390. آزمون کاربرد روش چیدمان فضا در طراحی فضاهای سنتی شهری؛ نمونۀ موردی: طراحی محور پیاده امامزاده قاسم(ع). هنرهای زیباـ معماری و شهرسازی 3 (4): 5ـ18.
ـ پپونیس، جان. 1388. معرفی نحو فضا. ترجمۀ پرهام میردامادی، پگاه خیری و شاهد ولید مغربی. شهر و ساختمان 41 و 42: 25ـ29.
ـ پرویزی، الهام، محمدرضا بمانیان، و محمدجواد مهدوی‌نژاد. 1394. رویکردی نو در تبیین عناصر هویت‌ساز معماری جهت ارتقای هویت کالبدی بافت‌های تاریخی؛ نمونۀ موردی: محله امامزاده یحیی (عودلاجان شرقی). شهرنگار 6 (11): 65ـ75.
ـ پلامین، رابرت. 1380 . ژنتیک رفتاری. ترجمۀ محمدرضا نیکخو و هامایاک آوادیس‌یانس. تهران: مهتاب.
ـ جمشیدی، محمود. 1382. ملاحظاتی در مورد نظریۀ نحو فضا. جستارهای شهرسازی 6: 20ـ25.
ـ حبیبی، امین، الهام فلاحی، و سینا کرمی‌راد. 1398. آموختن از گذشته، کاربست نحو فضای خانۀ عطروش و محتشم شیراز در تداوم حس تعلق مکان ویلاهای معاصر. معماری اقلیم گرم و خشک 7 (10): 227ـ249.
ـ حمزه‌نژاد، مهدی، و مهسا رادمهر. 1396. تحلیل اصول فضایی و الگوگزینی بهینه در معماری الگوگرای معاصر ایران؛ بررسی موردی: سازمان میراث‌فرهنگی کشور، حسین امانت. مطالعات معماری ایران 6 (11): 145ـ168.
ـ حیدری، علی‌اکبر، عیسی قاسمیان‌اصل، و مریم کیایی. 1396. تحلیل ساختار فضایی خانه‌های سنتی ایران با استفاده از روش نحو فضا؛ مطالعۀ موردی: مقایسه خانه‌های یزد، کاشان و اصفهان. شهر ایرانی اسلامی 7 (28): 21ـ33.
ـ خان‌احمدی، زهرا، و ستاره زینل‌زاده. 1393. بررسی تطبیقی تأثیرات ساختار فضایی بر میزان محرمیت خانه‌های معاصر و سنتی ایران به روش تحلیلی اسپیس سینتکس؛ نمونۀ موردی: خانه‌های سنتی قاجار و معاصر تهران. اولین کنگرۀ بین‌المللی افق‌های جدید در معماری و شهرسازی. تهران: دانشگاه تربیت مدرس. https://civilica.com/doc/380987/
ـ دیده‌بان، محمد، شهرام پوردیهیمی، و امید ریسمانچیان. 1392. روابط بین ویژگی‌های شناختی و پیکره‌بندی فضایی محیط مصنوع، تجربه‌ای در دزفول. مطالعات معماری ایران 2 (4): 37ـ64.
ـ ذوالفقارزاده، حسن، و پدرام حصاری. 1393. نظریۀ بوم‌شناسانه به معماری زیستگاه‌ها. مسکن و محیط روستا 33 (145): 29ـ44.
ـ رنجبرکرمانی، علی‌محمد، و امیر ملکی. 1396. بازخوانی «الگوی فضای میانی» در معماری ایران زمین. مطالعات معماری ایران 6 (11): 23ـ41.
ـ رنجبری، بهزاد، و رسام مشرفی. 1381. تفکر سیستمی و سیستم‌های متفکر. تدبیر 13 (130): 47ـ53.
ـ ریسمانچیان، امید، و سایمون بل. 1389. شناخت کاربردی روش چیدمان فضا در درک پیکره‌بندی فضایی شهرها. هنرهای زیباـ معماری و شهرسازی 2 (43): 49ـ56.
ـ ریسمانچیان، امید، و سایمون بل. 1390. بررسی جداافتادگی بافت‌های فرسوده در ساختار شهر تهران به روش چیدمان فضا. باغ نظر 8 (17): 69ـ80.
ـ زارعی، سعیده، و منصور یگانه. 1397. تحلیل نقش هم‌پیوندی فضاها در روابط اجتماعی خانه‌های سنتی کاشان. مدیریت شهری 17 (52): 81ـ91.
ـ ـــــــ و ـــــــ . 1398. تحلیل ارتباط همگنی و توزیع‌پذیری با پایداری روابط اجتماعی در فضاهای خانه‌های سنتی ایران. معماری و شهرسازی پایدار 7 (1): 99ـ111.
ـ سالینگروس، نیکاس آنجلوس. 1394. طراحی الگوریتمی پایدار. ترجمۀ حامد زرین‌کمری و مریم معیری‌نیا. تهران: پیام.
ـ سلطانی، سحر، و آزاده خاکی. 1393. بررسی خوانایی در فضای کار با استفاده از روش تحلیلی نحو فضا؛ نمونۀ موردی: ساختمان اداری در مرحلۀ پیش از ساخت. همایش ملی نظریه‌های نوین در معماری و شهرسازی. قروین: دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین. https://www.sid.ir/fa/seminar/ViewPaper.aspx?ID=17500
ـ سلطانی‌فرد، هادی، حسین حاتمی‌نژاد، مصطفی عباس‌زادگان، و احمد پوراحمد. 1393. تحلیل دگرگونی بافت تاریخی شهر سبزوار با استفاده از تئوری چیدمان فضا (1285ـ1385ش). فضای جغرافیایی 14 (48): 163ـ179.
ـ سیادتان، سعیدرضا، و محمدرضا پورجعفر. 1393. آزمون کاربرد گراف توجیهی در معماری ایرانی‌اسلامی؛ نمونه‌های موردی: خانۀ رسولیان یزد، خانه‌ای در ماسوله. نقش جهان 4 (3): 27ـ42.
ـ شایگان، داریوش. 1379. بت‌های ذهنی و خاطرۀ ازلی. تهران:‌ امیرکبیر.
ـ شکوهی، مهشید. 1388. ارتقای عملکردی‌ـ کالبدی گذر تاریخی هفت منبر. نامه معماری و شهرسازی 2 (3): 57ـ64.
ـ ضرغامی، اسماعیل، جمال‌الدین مهدی‌نژاد، و پوریا سعادتی‌وقار. 1396. نقش مؤلفه‌های بصری بر خوانش ادراکی فضا توسط ناظر با تکیه بر نحو فضا؛ نمونۀ موردی: موزه هنرهای معاصر تهران. سومین همایش ملی معماری و شهر پایدار. تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی. https://civilica.com/doc/738393/
ـ صدوقی، آرزو، غلامحسین معماریان، سیدمحسن فاطمی، و حسام کمالی‌پور. 1390. رویکرد کیفی در آموزش نظری معماری، مفهوم مکان در کلاس درس سیر اندیشه‌ها. فناوری آموزش 5 (3): 133ـ143.
ـ طباطبائی‌ملاذی، فاطمه، و ژاله صابرنژاد. 1395. رویکرد تحلیلی نحو (چیدمان) فضا در ادراک پیکره‌بندی فضایی مسکن بومی قشم؛ نمونۀ موردی روستای لافت. مسکن و محیط روستا 35 (154): 75ـ88.
ـ عباس‌زادگان، مصطفی. 1381. روش نحو فضا در فرایند طراحی شهری با نگاهی به شهر یزد. مدیریت شهری 3 (9): 64ـ75.
ـ فاضلی، نعمت‌الله. 1387. مدرنیته و مسکن (رویکردی مردم‌نگارانه به مفهوم خانه، سبک زندگی روستایی و تحولات امروزی آن). تحقیقات فرهنگی ایران 1 (1): 25ـ63.
ـ فتحی، حسن. 1382. ساختمان‌سازی با مردم. ترجمۀ علی اشرفی. تهران: دانشگاه هنر.
ـ کلاوال، پل. 1390. جغرافیای نو. ترجمۀ سیروس سهامی. مشهد: سازمان چاپ.
ـ کمالی‌پور، حسام، غلامحسین معماریان، محسن فیضی، و محمدفرید موسویان. 1391. ترکیب شکلی و پیکره‌بندی فضایی در مسکن بومی: مقایسۀ تطبیقی عرصه‌بندی فضای مهمان در خانه‌های سنتی کرمان. مسکن و محیط روستا 31 (138): 3ـ16.
ـ کیائی، مهدخت، حسین سلطانزاده، و علی‌اکبر حیدری. 1398. سنجش انعطاف‌پذیری نظام فضایی با استفاده از تکنیک چیدمان فضا؛ مطالعۀ موردی: خانه‌های شهر قزوین. باغ نظر 16 (71): 61ـ76.
ـ مجتهدزاده، غلامحسین. 1383. بررسی سیاست‌های محلی مسکن در ایران و انگلیس. هنرهای زیباـ معماری و شهرسازی 17 (17): 19ـ30.
ـ مداحی، سید مهدی، و غلامحسین معماریان. 1395. تجزیه و تحلیل پیکره‌بندی فضایی خانه‌های بومی با رویکرد نحو فضا؛ نمونۀ موردی: شهر بشرویه. مسکن و محیط روستا 35 (156): 49ـ66.
ـ مسعودی‌نژاد، رضا. 1386. مقدمه‌ای بر اسپیس سینتکس. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
ـ معماریان، غلامحسین. 1381. نحو فضای معماری. صفه 12 (35): 75ـ83.
ـ ــــــــ و محمدعلی طبرسا. 1392. گونه و گونه‌شناسی معماری. نشریه علمی‌پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران (6): 103ـ114.
ـ مفتخر، زهرا، کورش مؤمنی، و محمد دیده‌بان. 1400. تناسبات حیاط خانه‌های سنتی شهر بهبهان (دورۀ قاجار و پهلوی اول). پژوهش‌های معماری اسلامی 9 (31): 61ـ84.
ـ ملازاده، عباس، وحید بارانی‌پسیان، و محمد خسروزاده. 1391. کاربرد چیدمان فضایی در خیابان ولیعصر شهر باشت. مدیریت شهری 10 (29): 81ـ90.
ـ مهدوی‌نژاد، محمدجواد. 1383. معماری پیشرو و پیوند با گذشته: جستاری از منظر هویت بر آیندۀ معماری کشورهای اسلامی. آبادی (46): 6ـ11.
ـ مهدوی‌نژاد، محمدجواد، محمدرضا بمانیان، و ندا خاکسار. 1389. هویت معماری؛ تبیین معنای هویت در دوره‌های پیشامدرن، مدرن و فرامدرن. هویت شهر 5 (7): 113ـ122.
ـ مهدوی‌نژاد، محمدجواد، فرهاد تهرانی، و علی کرم.1390. بازشناسی هوشمندی در سازمان فضایی خانه‌های سنتی ایران. اولین همایش ملی معماری و شهرسازی اسلامی. تبریز: دانشگاه هنر اسلامی تبریز. https://civilica.com/doc/128805/
ـ مهدوی‌نژاد، محمدجواد، و شقایق شهری. 1393. معاصرسازی الگوی مسکن بومی تهران با کاربرد روش‌های مقداری. هویت شهر 8 (20): 31ـ44.
ـ نجارنژاد مشهدی، مرجانه، خسرو افضلیان، مهدی شیبانی، و سید مسلم سیدالحسینی. 1400. درک سرشت الگوهای ماندگار معماری ایران (با انطباق مفهوم ماندگاری از دیدگاه کریستوفر الکساندر؛ بر الگوهای معماری. اندیشۀ معماری 5 (9): 1ـ18.
ـ نصر، طاهره. 1394. جایگاه پارادایم معماری مسکن در سیمای امروز شهر ایرانی اسلامی. مطالعات شهر ایرانی اسلامی 6 (22): 67ـ78.
ـ نقی‌زاده، محمد. 1379. رابطۀ هویت سنت معماری ایران با مدرنیسم و نوگرایی. هنرهای زیباـ معماری و شهرسازی (7): 79ـ91.
ـ ــــــ . 1394. تأملاتی در تعامل با فرهنگ‌ها در زمینۀ نظریه‌ها و اصطلاحات؛ نمونه: فضا و مکان. مطالعات معماری ایرانی 4 (8): 89ـ106.
ـ ــــــ . 1395. مسکن اسلامی (مبانی نظری تا جلوه‌های عینی در گذشته و حال).  اندیشۀ معماری 1 (2): 47ـ67.
ـ همدانی‌گلشن، حامد. 1394. بازاندیشی نظریۀ «نحو فضا»، رهیافتی در معماری و طراحی شهری؛ مطالعۀ موردی: خانۀ بروجردی‌ها، کاشان. هنرهای زیباـ معماری و شهرسازی 20 (2): 85ـ92.
ـ یزدانفر، عباس، مهناز موسوی، و هانیه زرگردقیق. 1388. تحلیل ساختار فضایی شهر تبریز در محدودۀ بارو با استفاده از تکنیک اسپیس سینتکس. راه و ساختمان 7 (67): 58ـ69.
Journal of Iranian Architecture Studies
Volume 11, Issue 21 - Serial Number 21
September 2022
Pages 185-203

Files

Share

How to cite

Statistics