The Oral and the Written in Architecture Education of the Islamic Era: Hypotheses about the Transmission of Architectural Knowledge

Document Type : Original

Author

Assistant Professor, Civil Engineering and Architecture Faculty, Shahid Chamran University of Ahvaz

Abstract

Research on the relationship between science and architecture in the Islamic era has made significant progress in Iran in the last decade. This progress has simultaneously created new questions, such as about the transmission of science to the field of architecture, which itself requires questioning the nature of architecture education in the past— a relatively neglected subject because of two presuppositions. The first presupposition is the illiteracy of the architects of the past and the second presupposition is the oral way of teaching architecture in the past. The result of such thinking, which is mainly derived from comparing Iranian architecture during the Islamic era with the architecture of medieval Europe, is that architectural education in Iran after Islam was oral and was carried out face-to-face in construction workshops and there was no written or school education involved. In the present article, a new hypothesis about architecture education in this era is proposed by reviewing the two aforementioned presuppositions. For this purpose, through two introductions, the matter of “kuttab” or “maktab” education as a type of elementary school and pre-vocational instruction in the Islamic world will be discussed first, and an attempt will be made to provide a clearer picture of the level of literacy or illiteracy of professionals in the Islamic era. Then, using Gregor Schoeler's theory in the field of education in the Islamic era, the two “oral and written” modes of education are discussed, and next, the role of each in the Islamic education model especially of crafts is explained. Finally, by using these two introductions and some historical evidence, a new hypothesis is presented about the transmission of architectural knowledge. Based on this hypothesis, the architectural education model, contrary to the existing model, includes school education and the transmission of practical skills. According to this model, the builders of the Islamic era were minimally literate, in general, through elementary school education which made them able to read and write and understand the basic principles of geometry and mathematics. Therefore, this education model had two main and complementary pillars. One pillar included the technical skills teachings that were usually taught in workshop environments in practice and were mainly oral processes; the other pillar, however, included the theoretical teachings and scientific materials which were taught in a school environment and by the usual methods of school teachings, i.e., sama‘ (audition), qira’a (recitation) and imla’ (dictation). Thus, architecture education combined both "oral and written" modes.

Keywords

References

ـ آذرنوش، آذرتاش. 1392. در باب ادب تازی (مجموعه مقالات). به‌کوشش رضوان مسّاح. تهران: مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
ـ ‌آزاد، میترا. 1384. آیین جوانمردان و آموزش سنتی معماران در ایران. در مقالات اولین هم‌اندیشی معنویت و آموزش هنر. ویراستۀ فرهاد طاهری، تهران: فرهنگستان هنر: 9ـ۳۹.
ـ آقاشریفیان اصفهانی، مهرداد، و احمد امین‌پور. 1392. فتوت‌نامۀ معماری؛ اصول چهارده‌گانۀ اخلاق حرفه‌ای معماری و شهرسازی. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی 1 (1): 69ـ۹۰.
ـ آقایانی چاوشی، جعفر (و.). 1389. کتاب النجارة (در هندسۀ عملی). از ابوالوفاء بوزجانی. مترجم ناشناخته. تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
ـ بنائی معمار یزدی، علی‌اصغر. 1329. دیوان بنائی. بی‌جا: چاپخانۀ محمدعلی علمی.
ـ جان‌نثاری، رضا. 1385. «استاد حاج علی‌اصغر بنائی معمار». گلستان هنر 3: 111ـ115.
ـ جزری، ابی‌العز بن اسمعیل. 1380. مبانی نظری و عملی مهندسی مکانیک در تمدن اسلامی (الجامع بین العلم و االعمل النافع فی صناعة الحیل). ترجمه و تحشیۀ محمدجواد ناطق، حمیدرضا نفیسی و سعید رفعت‌جاه. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ـ جعفر افندی. 1389. رساله معماریه (متنی از سدۀ یازدهم هجری). ترجمۀ مهرداد قیومی بیدهندی. تهران: فرهنگستان هنر.
ـ جعفریان، رسول. 1394. دست‌نوشتۀ دوانی دربارۀ نظام آموزشی ایران پیش از صفوی. در مقالاتی دربارۀ مفهوم علم در تمدن اسلامی. تهران: نشر علم.
ـ حیدری، علیرضا. 1387. مستشرقان و حدیث. پیک نور 3 (8): 22ـ۳۹.
ـ ساعی مصطفی چلبی. 1396. تذکرة البنیان و تذکرة الابنیه؛ خاطرات معمار سنان. ترجمۀ مهدی سلطانی. تهران: فرهنگستان هنر.
ـ سعدالین، محمدمنیر. 1392. پژوهشی در تاریخ روش‌های آموزش و پرورش در جهان اسلام. ترجمۀ مرتضی اکبرزاده. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ـ شولر، گریگور. 1393. شفاهی و مکتوب در نخستین سده‌های اسلامی. ترجمۀ نصرت نیل‌ساز. تهران: حکمت.
ـ طاهری، جعفر. 1390. نقش ریاضی‌دانان در معماری به روایت متون دورۀ اسلامی. تاریخ علم 9 (10): 39ـ۶۵.
ـ ـــــــ . 1394. مناسبات معماری با علوم دقیقه در متون علمی دورۀ اسلامی. مطالعات معماری ایران 4 (7): 127ـ۱۵۰.
ـ قدوسی‌فر، سید هادی، ایرج اعتصام، فرح حبیب، و هاجر پناهی‌برجای. 1391. آموزش سنتی معماری در ایران و ارزیابی آن از دیدگاه یادگیری مبتنی بر مغز. مطالعات معماری ایران 1 (1): 39ـ۸۵.
ـ قطب‌الدین شیرازی، محمود بن ‌مسعود. 1386. درة التاج؛ بخش حکمت عملی و سیروسلوک. به‌اهتمام ماهدخت بانو همایی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ـ قیومی بیدهندی، مهرداد. 1390. آموزش و پیشۀ معماری در دوران پیش از مدرن بر مبنای رساله معماریه. گفتارهایی در مبانی تاریخ معماری و هنر (مجموعه مقالات). ویراستۀ مهرداد قیومی بیدهندی، 93ـ۱۲۴. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ـ قیومی بیدهندی، مهرداد، و روح‌الله مجتهدزاده. 1396. علم عقود ابنیه: کلیدی برای فهم نسبت علم و معماری در جهان اسلام. تاریخ علم 15 (2): 207ـ۲۳۲.
ـ ـــــــ و ــــــ . 1397. جایگاه مفهوم معماری در نظام طبقه‌بندی علوم مسلمانان در سده‌های نخست هجری با تکیه بر اندیشه‌های ابونصر فارابی. مطالعات معماری ایران 7 (13): 33ـ۴۸.
ـ قیومی بیدهندی، مهرداد، و زهرا گلشن. 1398. تاریخ مفهومی مهندس در نیمۀ نخست دورۀ قاجاریان. صفه 29 (87): 127ـ۱۳۹.
ـ عباسی، نوشین، مریم قاسمی‌سیچانی، نیما ولی‌بیگ، و مهدی سعدوندی. 1398. ارزیابی آراء ریاضی‌دانان مسلمان (سدۀ دوم تا یازدهم هجری قمری) در باب ماهیت هندسه در معماری. اندیشۀ معماری 3 (5): 8۴ـ۱۰۵.
ـ کرامتی، یونس. 1383. پاپوس. دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. ویراستۀ محمدکاظم موسوی ‌بجنوردی، 489ـ۴۹۴. تهران: مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
ـ کریمیان، علی. 1380. میرزا رضا مهندس‌باشی از نخستین مهندسان ایرانی در عصر قاجار. گنجینۀ اسناد 11 (44): 34ـ۵۷.
ـ ـــــــ . 1385. میرزا جعفر مهندس‌باشی (از پیشگامان مهندسی نوین در ایران). گنجینۀ اسناد 16 (63): 73ـ۹۹.
ـ کوستوف، اسپیرو. 1381. معماران سده‌های میانه در شرق و غرب (1). ترجمۀ فرزانه طاهری. خیال 2 (3):  114ـ139.
ـ گلچین عارفی، مهدی. 1388. استاد قوام‌الدین شیرازی؛ معمار افسانه. گلستان هنر 5 (16): 79ـ۸۵.
ـ مجتهدزاده، روح‌الله. 1400. مناسبات معماری و علوم در ایران دوران اسلامی. با مقدمۀ مهرداد قیومی بیدهندی. تهران: فرهنگستان هنر.
ـ معارف، مجید، عبدالهادی فقهی‌زاده، و سعید شفیعی. ۱۳۹۲. نقد و بررسی نظریۀ گلدتسیهر دربارۀ تقدم نقد سند حدیث بر نقد متن. دوفصلنامه علمی‌پژوهشی حدیث‌پژوهی 5 (10): 7ـ۳۴.
ـ ممتحن‌الدوله شقاقی، میرزا مهدی‌خان. 1353. خاطرات ممتحن‌الدوله؛ زندگی‌نامۀ میرزا مهدی‌خان ممتحن‌الدوله شقاقی. به‌کوشش حسینقلی خانشقاقی. تهران: فردوسی.
ـ منشی یزدی، منتجب‌الدین. 1389. درة الاخبار و لمعة الانوار؛ برگردان فارسی تتمة صوان الحکمه. تصحیح و تحقیق علی اوجبی. تهران: حکمت.
ـ مسکویه‌رازی، ابوعلی. 1376. تجارب الامم. ترجمۀ علی‌نقی منزوی. تهران: توس.
ـ مقریزی، احمد بن ‌علی. 1418ق. المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار. بیروت: دار الکتب العلمیه.
ـ نجارنجفی، الناز. 1391. تربیت و عمارت: آموزش معماری با تأمل بر مفهوم «فرهنگ» نزد قدما. آموزش مهندسی ایران 14 (56): 17ـ۳۵.
ـ ندیمی، هادی. 1374. آیین جوانمردان و طریقت معماران. صفه 7 (21): 6ـ۲۱.
ـ نصرآبادی اصفهانی، میرزا محمدطاهر. 1317. تذکرۀ نصرآبادی. تصحیح وحید دستگردی. طهران: چاپخانۀ ارمغان.
ـ نیل‌ساز، نصرت. 1393. تبیین و ارزیابی نظریۀ سزگین دربارۀ شناسایی و بازسازی منابع جوامع روایی. پژوهش‌های قرآن و حدیث 47 (2): 321ـ۳۴۶.
Journal of Iranian Architecture Studies
Volume 11, Issue 21 - Serial Number 21
September 2022
Pages 53-68

Files

Share

How to cite

Statistics